首页 古诗词 过五丈原 / 经五丈原

过五丈原 / 经五丈原

宋代 / 杨于陵

淡月疏星绕建章,仙风吹下御炉香。侍臣鹄立通明殿,一朵红云捧玉皇。
玉粟收余,金丝种后,蕃航别有蛮烟。双管横陈,何人对拥无眠。不知唿吸成滋味,爱挑灯、夜永如年。最堪怜,是一泥丸,捐万缗钱。春雷歘破零丁穴,笑蜃楼气尽,无复灰然。沙角台高,乱帆收向天边。浮槎漫许陪霓节,看澄波、似镜长圆。更应传,绝岛重洋,取次回舷。
渐老念乡国,先归独羡君。吴山全接汉,江树半藏云。振锡林烟断,添瓶涧月分。重栖上方定,孤狖雪中闻。
凭高瞰险足怡心,菌阁桃源不暇寻。
词昭茂典光前列,夕曜乘功表盛明。"
泛彼柏舟,在彼中河。髧彼两髦,实维我仪。之死矢靡它。母也天只!不谅人只!泛彼柏舟,在彼河侧。髧彼两髦,实维我特。之死矢靡慝。母也天只!不谅人只!
"大哉至德,允兹明圣。格于上下,聿遵诚敬。
少室众峰几峰别,一峰晴见一峰雪。隔城半山连青松,素色峨峨千万重。过景斜临不可道,白云欲尽难为容。行人与我玩幽境,北风切切吹衣冷。惜别浮桥驻马时,举头试望南山岭。
盛引墙看遍,高烦架屡移。露轻濡彩笔,蜂误拂吟髭。
岁次玄枵,月旅蕤宾,丙丁统日,乙未御辰。潘子凭轼西征,自京徂秦。乃喟然叹曰:古往今来,邈矣悠哉!寥廓惚恍,化一气而甄三才。此三才者,天地人道。唯生与位,谓之大宝。生有脩短之命,位有通塞之遇,鬼神莫能要,圣智弗能豫。当休明之盛世,託菲薄之陋质。纳旌弓于铉台,赞庶绩于帝室。嗟鄙夫之常累,固既得而患失。无柳季之直道,佐士师而一黜。武皇忽其升遐,八音遏于四海。天子寝于谅闇,百官听于冢宰。彼负荷之殊重,虽伊、周其犹殆。窥七贵于汉庭,畴一姓之或在?无危明以安位,祗居逼以示专。陷乱逆以受戮,匪祸降之自天。孔随时以行藏,蘧与国而舒卷。苟蔽微以缪章,患过辟之未远。悟山潜之逸士,卓长往而不返。陋吾人之拘挛,飘萍浮而蓬转。寮位儡其隆替,名节漼以隳落。危素卵之累殻,甚玄燕之巢幕。心战惧以兢悚,如临深而履薄。夕获归于都外,宵未中而难作。匪择木以栖集,尠林焚而鸟存。遭千载之嘉会,皇合德于干坤。弛秋霜之严威,流春泽之渥恩。甄大义以明责,反初服于私门。皇鉴揆余之忠诚,俄命余以末班。牧疲人于西夏,携老幼而入关。丘去鲁而顾叹,季过沛而涕零。伊故乡之可怀,疚圣达之幽情。矧匹夫之安土,邈投身于镐京。犹犬马之恋主,窃託慕于阙庭。眷巩、洛而掩涕,思缠緜于坟茔。尔乃越平乐,过街邮;秣马皐门,税驾西周。远矣姬德,兴自高辛。思文后稷,厥初生民。率西水浒,化流岐豳。祚隆昌、发,旧邦惟新。旋牧野而历兹,愈守柔以执竞;夜申旦而不寐,忧天保之未定;惟泰山其犹危,祀八百而余庆。鉴亡王之骄淫,窜南巢以投命;坐积薪以待然,方指日而比盛。人度量之乖舛,何相越之辽迥!考土中于斯邑,成建都而营筑;既定鼎于郏鄏,遂钻龟而启繇。平失道而来迁,繄二国而是佑;岂时王之无僻?赖先哲以长懋。望圉、北之两门,感虢、郑之纳惠。讨子颓之乐祸,尤阙西之効戾。重戮带以定襄,弘大顺以霸世。灵壅川以止鬭,晋演义以献说。咨景、悼以迄丐,政陵迟而弥季。俾庶朝之构逆,历两王而干位。踰十叶以逮赧,邦分崩而为二。竟横噬于虎口,输文武之神器。澡孝水而濯缨,嘉美名之在兹。夭赤子于新安,坎路侧而瘗之。亭有千秋之号,子无七旬之期。虽勉励于延吴,实潜恸乎余慈。眄山川以怀古,怅揽辔于中涂。虐项氏之肆暴,坑降卒之无辜。激秦人以归德,成刘后之来苏。事回泬而好还,卒宗灭而身屠。经渑池而长想,停余车而不进。秦虎狼之强国,赵侵弱之馀烬。超入险而高会,杖命世之英蔺。耻东瑟之偏鼓,提西缶而接刃;辱十城之虚寿,奄咸阳以取儁。出申威于河外,何勐气之咆勃;入屈节于廉公,若四体之无骨。处智勇之渊伟,方鄙吝之忿悁,虽改日而易岁,无等级以寄言。当光武之蒙尘,致王诛于赤眉。异奉辞以伐罪,初垂翅于回谿;不尤眚以掩德,终奋翼而高挥。建佐命之元勋,振皇纲而更维。登崤坂之威夷,仰崇岭之嵯峨。皐託坟于南陵,文违风于北阿。蹇哭孟以审败,襄墨缞以授戈。曾只轮之不返,緤三师以济河。值庸主之矜愎,殆肆叔于朝市。任好绰其余裕,独引过以归已。明三败而不黜,卒陵晋以雪耻。岂虚名之可立?良致霸其有以。降曲崤而怜虢,託与国于亡虞。贪诱赂以卖邻,不及腊而就拘。垂棘反于故府,屈产服与晋舆。德不建而民无援,仲雍之祀忽诸。我徂安阳,言涉陕郛,行乎漫渎之口,憩乎曹阳之墟。美哉邈乎!兹土之旧也,固乃周、邵之所分,二南之所交。麟趾信于关雎,驺虞应乎鹊巢。愍汉氏之剥乱,朝流亡以离析。卓滔天以大涤,劫宫庙而迁迹。俾万乘之盛尊,降遥思于征役。顾请旋于傕、汜,既获许而中惕;追皇驾而骤战,望玉辂而纵镝。痛百寮之勤王,咸毕力以致死。分身首于锋刃,洞胸腋以流矢;有褰裳以投岸,或攘袂以赴水,伤稃檝之褊小,撮舟中而掬指。升曲沃而惆怅,惜兆乱而兄替;枝末大而本披,都偶国而祸结。藏札飘其高厉,委曹吴而成节;何庄武之无耻,徒利开而义闭。蹑函谷之重阻,看天险之衿带,迹诸侯之勇怯,筭嬴氏之利害:或开关以延敌,竞遯逃以奔窜;有噤门而莫启,不窥兵于山外。连鸡互而不栖,小国合而成大。岂地势之安危?信人事之否泰。汉六叶而拓畿,县弘农而远关。厌紫极之闲敞,甘微行以游盘。长傲宾于柏谷,妻覩貌而献餐;畴匹妇其已泰,胡厥夫之缪官!昔明王之巡幸,固清道而后往;惧衔橜之或变,峻徒御以诛赏。彼白龙之鱼服,挂豫且之密纲。轻帝重于天下,奚斯渐之可长。吊戾园于湖邑,谅遭世之巫蛊。探隐伏于难明,委谗贼之赵虏。加显戮于储贰,绝肌肤而不顾。作归来之悲台,徒望思其何补?纷吾既迈此全节,又继之以盘桓。问休牛之故林,感徵名于桃园。发阌乡而警策,愬黄巷以济潼。眺华岳之阴崖,觌高掌之遗迹。忆江使之反璧,告亡期于祖龙。不语怪以徵异,我闻之于孔公。愠韩、马之大憝,阻关、谷以称乱。魏武赫以霆震,奉义辞以伐叛。彼虽众其焉用?故制胜于庙算。砰扬稃以振尘,繣瓦解而冰泮。超遂遁而奔狄,甲卒化位京观。倦狭路之迫隘,轨崎岖以低仰;蹈秦郊而始辟,豁爽垲以宏壮。黄壤千里,沃野弥望。华实纷敷,桑麻条畅。邪界褒斜,右滨汧陇,宝鸡前鸣,甘泉后涌;面终南而背云阳,跨平原而连嶓冢。九嵕嶻嵲,太一巃嵸;吐清风之飂戾,纳归云之郁蓊。南有玄灞素浐,汤井温谷;北有清渭浊泾,兰池周曲。浸决郑、白之渠,漕引淮海之粟,林茂有鄠之竹,山挺蓝田之玉。班述陆海珍藏,张叙神皐隩区。此西宾所以言于东主,安处所以听于凭虚也,可不谓然乎?劲松彰于岁寒,贞臣见于国危。入郑都而抵掌,义桓友之忠规。竭股肱于昏主,赴涂炭而不移;世善职于司徒,缁衣弊而改为。履犬戎之侵地,疾幽后之诡惑。举伪烽以沮众,淫嬖褒以纵慝。军败戏水之上,身死骊山之北。赫赫宗周,烕为亡国。又有继于此者,异哉秦始皇之为君也!倾天下以厚葬,自开辟而未闻。匠人劳而弗图,俾生埋以报勤。外罹西楚之祸,内受牧竖之焚。语曰:行无礼必自及。此非其効与?干坤以有亲可久,君子以厚德载物。观夫汉高之兴也,非徒聪明神武、豁达大度而已也;乃实慎终追旧,笃诚款爱;泽靡不渐,恩无不逮。率土且弗遗,而况于邻里乎?况于卿士乎?于斯时也,乃摹写旧丰,制造新邑;故社易置,枌榆迁立。街衢如一,庭宇相袭;混鸡犬而乱放,各识家而竞入。籍含怒于鸿门,沛跼蹐而来王。范谋害而弗许,阴授剑以约庄。白刃以万舞,危冬叶之待霜。履虎尾而不噬,实要伯于子房。樊抗愤以巵酒,咀彘肩以激扬。忽蛇变而龙摅,雄霸上而高骧。曾迁怒而横撞,碎玉斗其何伤?婴罥组于轵涂,投素车而肉袒。踈饮饯于东都,畏极位之盛满。金墉郁其万雉,峻嵃峭以绳直。戾饮马之阳桥,践宣平之清阈。都中杂沓,户千人亿;华夷士女,骈田逼侧。展名京之处仪,即新馆而苙职;励疲钝以临朝,勗自强而不息。于是孟秋爰谢,听览余日,巡省农功,周行庐室。街里萧条,邑居散逸。营宇寺署,斯廛管库,蕞芮于城隅者,百不处一。所谓尚冠、脩成,黄棘、宣明,建阳、昌阴,北焕、南平,皆夷漫涤荡,无其处而有其名。尔乃阶长乐,登未央,汎太液,凌建章;萦馺娑而欸骀烫,轥枍诣而轹承光;徘徊桂宫,惆怅柏梁。鷩雉雊于台陂,狐兔窟于殿旁;何黍苗之离离,而余思之芒芒!洪钟顿于毁庙,乘风废而弗县;禁省鞠为茂草,金狄迁于灞川。怀乎萧、曹、魏、邴之相,辛、李、卫、霍之将;衔使则苏属国,震远则张博望;教敷而彝伦叙,兵举而皇威畅;临危而智勇奋,投命而高节亮。暨乎秺侯之忠孝淳深,陆贾之优游宴喜;长卿、渊、云之文,子长、政、骏之史;赵、张、三王之尹京,定国、释之之听理;汲长孺之正直,郑当时之推士;终童山东之英妙,贾生洛阳之才子。飞翠緌,拖鸣玉,以出入禁门者众矣。或被髮左袵,奋迅泥滓;或从容傅会,望表知里。或着显绩而婴时戮;或有大才而无贵仕。皆扬清风于上列,垂令闻而不已。想珮声之遗响,若铿锵之在耳。当音、凤、恭、显之任势也,乃熏灼四方,震耀都鄙。而死之日,曾不得与夫十余公之徒隶齿。才难,不其然乎?望渐台而扼腕,枭巨猾而余怒。揖不疑于北阙,轼樗里于武库。酒池鉴于商辛,追覆车而不寤;曲阳僭于白虎,化奢淫而无度。命有始而必终,孰长生而久视?武雄略其焉在?近惑文成而溺五利。侔造化以制作,穷山海之奥秘。灵若翔于神岛,奔鲸浪而失水;曝鳞骼于漫沙,陨明月以双坠。擢仙掌以承露,干云汉而上至。致邛、蒟其奚难?惟余欲而是恣。纵逸游于角觝,络甲乙以珠翠。忍生民之减半,勤东岳以虚美。超长怀以遐念,若循环之无赐。较面朝之焕炳,次后庭之猗靡。壮当熊之忠勇,深辞辇之明智。卫鬒发以光鑑,赵轻体之纤丽。咸善立而声流,亦宠极而祸侈。津便门以右转,究吾境之所暨。掩细柳而抚剑,快孝文之命帅。周受命以忘身,明戎政之果毅;距华盖于垒和,案乘舆之尊辔;肃天威之临颜,率军礼以长撎。轻棘、霸之儿戏,重条侯之倨贵。索杜邮其焉在?云孝里之前号。惘辍驾而容与,哀武安以兴悼。争伐赵以徇国,定庙筭之胜负;扞矢言而不纳,反推怨以归咎;未十里于迁路,寻赐剑以刎首。嗟主闇而臣嫉,祸于何而不有?窥秦墟于渭城,冀阙缅其堙尽;觅陛殿之余基,裁岥岮以隐嶙。想赵使之抱璧,浏睨楹以抗愤。燕图穷而荆发,纷绝袖而自引。筑声厉而高奋,狙潜铅以脱膑。据天位其若兹,亦狼狈而可愍!简良人以自辅,谓斯忠而鞅贤。寄苛制于捐灰,矫扶苏于朔边。儒林填于坑穽,诗书炀而为烟。国灭亡以断后,身刑轘以启前。商法焉得以宿,黄犬何可得牵?野蒲变而为脯,苑鹿化以为马;假谗逆以天权,钳众口而寄坐;兵在颈而顾问,何不早而告我?愿黔黎其谁听,惟请死而获可。健子婴之果决,敢讨贼以纾祸;势土崩而莫振,作降王于路左。萧收图以相刘,料险易与众寡;羽天与而弗取,冠沐猴而纵火。贯三光而洞九泉,曾未足以喻其高下也。感市闾之菆井,叹尸韩之旧处。丞属号而守阙,人百身以纳赎。岂生命之易投?诚惠爱之洽着。讦望之以求直,亦余心之所恶。想夫人之政术,实干时之良具。苟明法以释憾,不爱才以成务;弘大体以高贵,非所望于萧传。造长山而慷慨,伟龙颜之英主。胸中豁其洞开,群善凑而必举。存威格乎天区,亡坟掘而莫御。临揜坎而累抃,步毁垣以延。越安陵而无讥,谅惠声之寂寞。吊爰丝之正义,伏梁剑于东郭。讯景皇于阳丘,奚信谮而矜谑?陨吴嗣于局下,盖发怒于一博;成七国之称乱;飜助逆以诛错。恨过听而无讨,兹沮善而劝恶。呰孝元于渭茔,执奄尹以明贬。襃夫君之善行,废园邑以崇俭。过延门而责成,忠何辜而为戮?陷社稷之王章,俾幽死而莫鞠;忲淫嬖之凶忍,勦皇统之孕育。张舅氏之奸渐,贻汉宗之倾覆。刺哀主于义域,僭天爵于高安。欲法尧而承羞,永终古而不刊。瞰康园之孤坟,悲平后之专絜。殃厥父之篡逆,蒙汉耻而不雪;激义诚而引决,赴丹爓以明节;投宫火而焦糜,从灰熛而俱灭。骛横桥而旋轸,历敝邑之南垂。门礠石而梁木兰兮,构阿房之屈奇。疏南山以表阙,倬樊川以激池。役鬼佣其犹否,矧人力之所为?工徒斵而未息,义兵纷以交驰。宗祧污而为沼,岂斯宇之独隳。由伪新之九庙,夸宗虞而祖黄。驱吁嗟而妖临,搜佞哀以拜郎。诵六艺以饰奸,焚诗书而面墙。心不则于德义,虽异术而同亡。宗孝宣于乐游,绍衰绪以中兴。不获事于敬养,尽加隆于园陵。兆惟奉明,邑号千人。讯诸故老,造自帝询。隐王母之非命,纵声乐以娱神;虽靡率于旧典,亦观过而知仁。凭高望之阳隈,体川陆之污隆。开襟乎清暑之馆,游目乎五祚之宫。交渠引漕,激湍生风,乃有昆明池乎其中。其池则汤汤汗汗,滉瀁弥漫,浩如河汉;日月丽天,出入乎东西;旦似汤谷,夕类虞渊。昔豫章之名宇,披玄流而特起,仪景星于天汉,列牛女以双峙。图万载而不倾,奄摧落于十纪;擢百寻之层观,今数仞之余趾。振鹭于飞,凫跃鸿渐。乘云颉颃,随波澹淡。瀺灂惊波,唼喋菱芡。华莲烂于渌沼,青蕃蔚乎翠潋。伊兹池之肇穿,肄水战于荒服;志勤远以极武,良无要于后福。而菜蔬芼实,水物惟错,乃有赡乎原陆。在皇代而物上,故毁之而又复。凡厥寮司,既富而教。咸率贫惰,同整檝棹。收罟课获,引缴举效。鳏夫有室,愁民以乐。徒观其鼓枻回轮,洒钩投网,垂饵出入,挺叉来往。纤经连白,鸣桹厉响。贯鳃尾,掣三牵两。于是弛青鲲于网鉅,解赪鲤于黏徽;华鲂跃鳞,素鱮扬鬐。饔人缕切,鸾刀若飞,应刃落俎,靃靃霏霏。红鲜纷其初载,宾旅竦而迟御。既餐服以属厌,泊恬静以无欲。回小人之腹,为君子之虑。尔乃端策拂茵,弹冠振衣,徘徊丰镐,如渴如饥。心翘懃以仰止,不加敬而自祗。岂三圣之敢梦?窃十乱之或希,经始灵台,成之不日;惟丰及镐,仍京其室。庶人子来,神降之吉;积德延祚,莫二其一。永惟此邦,云谁之识?越可略闻,而难臻其极。子赢锄以借父,训秦法而着色;耕让畔以闲田,沾姬化而生棘。苏张喜而诈骋,虞芮愧而讼息。由此观之,土无常俗,而教有定式。上之迁下,均之埏埴。五方杂会,风流溷淆,惰农好利,不昏作劳。密迩猃狁,戎马生郊;而制者必割,实存操刀。人之升降,与政隆替。杖信则莫不用情,无欲则赏之不窃。虽智弗能理,明弗能察;信此心也,庶免夫戾,如其礼乐,以俟来哲。
野棠花落,又匆匆过了,清明时节。刬地东风欺客梦,一枕云屏寒怯。曲岸持觞,垂杨系马,此地曾经别。楼空人去,旧游飞燕能说。闻道绮陌东头,行人长见,帘底纤纤月。旧恨春江流不断,新恨云山千叠。料得明朝,尊前重见,镜里花难折。也应惊问:近来多少华发?
永夜恹恹欢意少。空梦长安,认取长安道。为报今年春色好,花光月影宜相照。随意杯盘虽草草。酒美梅酸,恰称人怀抱。醉里插花花莫笑,可怜春似人将老。
臣闻忠无不报,信不见疑,臣常以为然,徒虚语耳。昔荆轲慕燕丹之义,白虹贯日,太子畏之;卫先生为秦画长平之事,太白食昴,昭王疑之。夫精变天地而信不谕两主,岂不哀哉!今臣尽忠竭诚,毕议愿知,左右不明,卒从吏讯,为世所疑。是使荆轲、卫先生复起,而燕、秦不寤也。愿大王孰察之。昔玉人献宝,楚王诛之;李斯竭忠,胡亥极刑。是以箕子阳狂,接舆避世,恐遭此患也。愿大王察玉人、李斯之意,而后楚王、胡亥之听,毋使臣为箕子、接舆所笑。臣闻比干剖心,子胥鸱夷,臣始不信,乃今知之。愿大王孰察,少加怜焉。语曰:“有白头如新,倾盖如故。”何则?知与不知也。故樊于期逃秦之燕,借荆轲首以奉丹事;王奢去齐之魏,临城自刭以却齐而存魏。夫王奢、樊于期非新于齐、秦而故于燕、魏也,所以去二国、死两君者,行合于志,慕义无穷也。是以苏秦不信于天下,为燕尾生;白圭战亡六城,为魏取中山。何则?诚有以相知也。苏秦相燕,人恶之燕王,燕王按剑而怒,食以駃騠;白圭显于中山,人恶之于魏文侯,文侯赐以夜光之璧。何则?两主二臣,剖心析肝相信,岂移于浮辞哉!故女无美恶,入宫见妒;士无贤不肖,入朝见嫉。昔司马喜膑脚于宋,卒相中山;范雎拉胁折齿于魏,卒为应侯。此二人者,皆信必然之画,捐朋党之私,挟孤独之交,故不能自免于嫉妒之人也。是以申徒狄蹈雍之河,徐衍负石入海,不容于世,义不苟取比周于朝以移主上之心。故百里奚乞食于道路,缪公委之以政;甯戚饭牛车下,桓公任之以国。此二人者,岂素宦于朝,借誉于左右,然后二主用之哉?感于心,合于行,坚如胶漆,昆弟不能离,岂惑于众口哉?故偏听生奸,独任成乱。昔鲁听季孙之说逐孔子,宋任子冉之计囚墨翟。夫以孔、墨之辩,不能自免于谗谀,而二国以危。何则?众口铄金,积毁销骨也。秦用戎人由余而伯中国,齐用越人子臧而强威、宣。此二国岂系于俗,牵于世,系奇偏之浮辞哉?公听并观,垂明当世。故意合则胡越为兄弟,由余,子臧是矣;不合则骨肉为仇敌,朱、象、管、蔡是矣。今人主诚能用齐、秦之明,后宋、鲁之听,则五伯不足侔,而三王易为也。是以圣王觉寤,捐子之之心,而不说田常之贤,封比干之后,修孕妇之墓,故功业覆于天下。何则?欲善亡厌也。夫晋文亲其雠,强伯诸侯;齐桓用其仇,而一匡天下。何则?慈仁殷勤,诚加于心,不可以虚辞借也。至夫秦用商鞅之法,东弱韩、魏,立强天下,卒车裂之。越用大夫种之谋,禽劲吴而伯中国,遂诛其身。是以孙叔敖三去相而不悔,于陵子仲辞三公为人灌园。今人主诚能去骄傲之心,怀可报之意,披心腹,见情素,堕肝胆,施德厚,终与之穷达,无爱于士,则桀之犬可使呔尧,跖之客可使刺由,何况因万乘之权,假圣王之资乎!然则荆轲湛七族,要离燔妻子(),岂足为大王道哉!臣闻明月之珠,夜光之璧,以闇投人于道,众莫不按剑相眄者。何则?无因而至前也。蟠木根柢,轮囷离奇,而为万乘器者,以左右先为之容也。故无因而至前,虽出随珠和璧,祗怨结而不见德;有人先游,则枯木朽株,树功而不忘。今夫天下布衣穷居之士,身在贫羸,虽蒙尧、舜之术,挟伊、管之辩,怀龙逢、比干之意,而素无根柢之容,虽竭精神,欲开忠于当世之君,则人主必袭按剑相眄之迹矣。是使布衣之士不得为枯木朽株之资也。是以圣王制世御俗,独化于陶钧之上,而不牵乎卑辞之语,不夺乎众多之口。故秦皇帝任中庶子蒙嘉之言,以信荆轲,而匕首窃发;周文王猎泾渭,载吕尚归,以王天下。秦信左右而亡,周用乌集而王。何则?以其能越挛拘之语,驰域外之议,独观乎昭旷之道也。今人主沈谄谀之辞,牵帷廧之制,使不羁之士与牛骥同皁,此鲍焦所以愤于世也。臣闻盛饰入朝者不以私污义,底厉名号者不以利伤行。故里名胜母,曾子不入;邑号朝歌,墨子回车。今欲使天下寥廓之士笼于威重之权,胁于位势之贵,回面污行,以事谄谀之人,而求亲近于左右,则士有伏死堀穴岩薮之中耳,安有尽忠信而趋阙下者哉!
吴姬越艳楚王妃,争弄莲舟水湿衣。来时浦口花迎入,采罢江头月送归。荷叶罗裙一色裁,芙蓉向脸两边开。乱入池中看不见,闻歌始觉有人来。
滔滔孟夏兮,草木莽莽。伤怀永哀兮,汩徂南土。眴兮杳杳,孔静幽默。郁结纡轸兮,离愍而长鞠。抚情效志兮,冤屈而自抑。刓方以为圜兮,常度未替。易初本迪兮,君子所鄙。章画志墨兮,前图未改。内厚质正兮,大人所晟。巧陲不斵兮,孰察其揆正?玄文处幽兮,蒙瞍谓之不章。离娄微睇兮,瞽谓之不明。变白以为黑兮,倒上以为下。凤皇在笯兮,鸡鹜翔舞。同糅玉石兮,一概而相量。夫惟党人鄙固兮,羌不知余之所臧。任重载盛兮,陷滞而不济。怀瑾握瑜兮,穷不知所示。邑犬群吠兮,吠所怪也。非俊疑杰兮,固庸态也。文质疏内兮,众不知余之异采。材朴委积兮,莫知余之所有。重仁袭义兮,谨厚以为丰。重华不可遻兮,孰知余之从容!古固有不并兮,岂知其何故!汤禹久远兮,邈而不可慕。惩连改忿兮,抑心而自强。离闵而不迁兮,愿志之有像。进路北次兮,日昧昧其将暮。舒忧娱哀兮,限之以大故。乱曰:浩浩沅湘,分流汩兮。脩路幽蔽,道远忽兮。曾唫恒悲兮,永慨叹兮。世既莫吾知兮,人心不可谓兮。怀质抱青,独无匹兮。伯乐既没,骥焉程兮。民生禀命,各有所错兮。定心广志,余何畏惧兮!曾伤爰哀,永叹喟兮。世溷浊莫吾知,人心不可谓兮。知死不可让,愿勿爱兮。明告君子,吾将以为类兮。
太尉始为泾州刺史时,汾阳王以副元帅居蒲。王子晞为尚书,领行营节度使,寓军邠州,纵士卒无赖。邠人偷嗜暴恶者,卒以货窜名军伍中,则肆志,吏不得问。日群行丐取于市,不嗛,辄奋击折人手足,椎釜鬲瓮盎盈道上,袒臂徐去,至撞杀孕妇人。邠宁节度使白孝德以王故,戚不敢言。太尉自州以状白府,愿计事。至则曰:“天子以生人付公理,公见人被暴害,因恬然。且大乱,若何?”孝德曰:“愿奉教。”太尉曰:“某为泾州,甚适,少事;今不忍人无寇暴死,以乱天子边事。公诚以都虞候命某者,能为公已乱,使公之人不得害。”孝德曰:“幸甚!”如太尉请。既署一月,晞军士十七人入市取酒,又以刃刺酒翁,坏酿器,酒流沟中。太尉列卒取十七人,皆断头注槊上,植市门外。晞一营大噪,尽甲。孝德震恐,召太尉曰:“将奈何?”太尉曰:“无伤也!请辞于军。”孝德使数十人从太尉,太尉尽辞去。解佩刀,选老躄者一人持马,至晞门下。甲者出,太尉笑且入曰:“杀一老卒,何甲也?吾戴吾头来矣!”甲者愕。因谕曰:“尚书固负若属耶?副元帅固负若属耶?奈何欲以乱败郭氏?为白尚书,出听我言。”晞出见太尉。太尉曰:“副元帅勋塞天地,当务始终。今尚书恣卒为暴,暴且乱,乱天子边,欲谁归罪?罪且及副元帅。今邠人恶子弟以货窜名军籍中,杀害人,如是不止,几日不大乱?大乱由尚书出,人皆曰尚书倚副元帅,不戢士。然则郭氏功名,其与存者几何?”言未毕,晞再拜曰:“公幸教晞以道,恩甚大,愿奉军以从。”顾叱左右曰:“皆解甲散还火伍中,敢哗者死!”太尉曰:“吾未晡食,请假设草具。”既食,曰:“吾疾作,愿留宿门下。”命持马者去,旦日来。遂卧军中。晞不解衣,戒候卒击柝卫太尉。旦,俱至孝德所,谢不能,请改过。邠州由是无祸。先是,太尉在泾州为营田官。泾大将焦令谌取人田,自占数十顷,给与农,曰:“且熟,归我半。”是岁大旱,野无草,农以告谌。谌曰:“我知入数而已,不知旱也。”督责益急,农且饥死,无以偿,即告太尉。太尉判状辞甚巽,使人求谕谌。谌盛怒,召农者曰:“我畏段某耶?何敢言我!”取判铺背上,以大杖击二十,垂死,舆来庭中。太尉大泣曰:“乃我困汝!”即自取水洗去血,裂裳衣疮,手注善药,旦夕自哺农者,然后食。取骑马卖,市谷代偿,使勿知。淮西寓军帅尹少荣,刚直士也。入见谌,大骂曰:“汝诚人耶?泾州野如赭,人且饥死;而必得谷,又用大杖击无罪者。段公,仁信大人也,而汝不知敬。今段公唯一马,贱卖市谷入汝,汝又取不耻。凡为人傲天灾、犯大人、击无罪者,又取仁者谷,使主人出无马,汝将何以视天地,尚不愧奴隶耶!”谌虽暴抗,然闻言则大愧流汗,不能食,曰:“吾终不可以见段公!”一夕,自恨死。及太尉自泾州以司农征,戒其族:“过岐,朱泚幸致货币,慎勿纳。”及过,泚固致大绫三百匹。太尉婿韦晤坚拒,不得命。至都,太尉怒曰:“果不用吾言!”晤谢曰:“处贱无以拒也。”太尉曰:“然终不以在吾第。”以如司农治事堂,栖之梁木上。泚反,太尉终,吏以告泚,泚取视,其故封识具存。太尉逸事如右。元和九年月日,永州司马员外置同正员柳宗元谨上史馆。今之称太尉大节者出入,以为武人一时奋不虑死,以取名天下,不知太尉之所立如是。宗元尝出入岐周邠斄间,过真定,北上马岭,历亭障堡戍,窃好问老校退卒,能言其事。太尉为人姁姁,常低首拱手行步,言气卑弱,未尝以色待物;人视之,儒者也。遇不可,必达其志,决非偶然者。会州刺史崔公来,言信行直,备得太尉遗事,覆校无疑,或恐尚逸坠,未集太史氏,敢以状私于执事。谨状。
香冷金猊,被翻红浪,起来慵自梳头。任宝奁尘满,日上帘钩。生怕离怀别苦,多少事、欲说还休。新来瘦,非干病酒,不是悲秋。休休,这回去也,千万遍《阳关》,也则难留。念武陵人远,烟锁秦楼。惟有楼前流水,应念我、终日凝眸。凝眸处,从今又添,一段新愁。(版本一)香冷金猊,被翻红浪,起来人未梳头。任宝奁闲掩,日上帘钩。生怕闲愁暗恨,多少事、欲说还休。今年瘦,非干病酒,不是悲秋。明朝,者回去也,千万遍阳关,也即难留。念武陵春晚,云锁重楼。记取楼前绿水,应念我、终日凝眸。凝眸处,从今更数,几段新愁。(版本二)
刺竹芭蕉乱结村,人家犹有古风存。相逢尽道年来好,不见催科夜打门。村北村南布谷忙,村前村后稻花香。凭谁识得真消息,只把南方作北方。
闻道汉家全盛日,别馆离宫趣非一。甘泉逶迤亘明光,
亡是公听然而笑曰:“楚则失矣,而齐亦未为得也。夫使诸侯纳贡者,非为财币,所以述职也。封疆画界者,非为守御,所以禁淫也。今齐列为东藩,而外私肃慎,捐国逾限,越海而田,其于义固未可也。且二君之论,不务明君臣之义,正诸侯之礼,徒事争于游戏之乐,苑囿之大,欲以奢侈相胜,荒淫相越,此不可以扬名发誉,而适足以贬君自损也。“且夫齐楚之事,又乌足道乎!君未睹夫巨丽也,独不闻天子之上林乎?左苍梧,右西极。丹水更其南,紫渊径其北。终始灞浐,出入泾渭;酆镐潦潏,纡馀委蛇,经营乎其内。荡荡乎八川分流,相背而异态。东西南北,驰骛往来,出乎椒丘之阙,行乎洲淤之浦,经乎桂林之中,过乎泱漭之野。汩乎混流,顺阿而下,赴隘狭之口,触穹石,激堆埼,沸乎暴怒,汹涌澎湃。滭弗宓汩,逼侧泌瀄。横流逆折,转腾潎冽,滂濞沆溉。穹隆云桡,宛潬胶戾。逾波趋浥,涖涖下濑。批岩冲拥,奔扬滞沛。临坻注壑,瀺灂霣坠,沈沈隐隐,砰磅訇礚,潏潏淈淈,湁潗鼎沸。驰波跳沫,汩濦漂疾。悠远长怀,寂漻无声,肆乎永归。然后灏溔潢漾,安翔徐回,翯乎滈滈,东注太湖,衍溢陂池。于是乎鲛龙赤螭,??渐离,鰅鰫鳍鮀,禺禺魼鳎,揵鳍掉尾,振鳞奋翼,潜处乎深岩,鱼鳖讙声,万物众伙。明月珠子,的砾江靡。蜀石黄碝,水玉磊砢,磷磷烂烂,采色澔汗,藂积乎其中。鸿鹔鹄鸨,鴐 鹅属玉,交精旋目,烦鹜庸渠,箴疵?卢,群浮乎其上,泛淫泛滥,随风澹淡,与波摇荡,奄薄水渚,唼喋菁藻,咀嚼菱藕。“于是乎崇山矗矗,巃嵷崔巍,深林巨木,崭岩参嵳,九嵕嶻嶭。南山峨峨,岩陁甗崎,摧崣崛崎。振溪通谷,蹇产沟渎,谽呀豁閕。阜陵别岛,崴磈葨廆,丘虚堀礨,隐辚郁垒,登降施靡,陂池貏豸,沇溶淫鬻,散涣夷陆,亭皋千里,靡不被筑。揜以绿蕙,被以江蓠,糅以蘪芜,杂以留夷。布结缕,攒戾莎,揭车衡兰,槀本射干,茈姜蘘荷,葴持若荪,鲜支黄砾,蒋苎青薠,布濩闳泽,延曼太原。离靡广衍,应风披靡,吐芳扬烈,郁郁菲菲,众香发越,肸蚃布写,晻薆咇茀。“于是乎周览泛观,缜纷轧芴,芒芒恍忽。视之无端,察之无涯,日出东沼,入乎西陂。其南则隆冬生长,涌水跃波。其兽则?旄貘嫠,沈牛麈麋,赤首圜题,穷奇象犀。其北则盛夏含冻裂地,涉冰揭河。其兽则麒麟角端,騊駼橐驼,蛩蛩驒騱,駃騠驴骡六庵注。“于是乎离宫别馆,弥山跨谷,高廊四注,重坐曲阁,华榱璧珰,辇道纚属,步櫩周流,长途中宿。夷嵕筑堂,累台增成,岩窔洞房,頫杳眇而无见,仰攀橑而扪天,奔星更于闺闼,宛虹扦于楯轩,青龙蚴蟉于东箱,象舆婉僤于西清,灵圄燕于闲馆,偓佺之伦,暴于南荣。醴泉涌于清室,通川过于中庭。盘石振崖,嵚岩倚倾。嵯峨磼礏,刻削峥嵘。玫瑰碧琳,珊瑚丛生,琘玉旁唐,玢豳文鳞,赤瑕驳荦,杂臿其间,晁采琬琰,和氏出焉。“于是乎卢橘夏熟,黄甘橙楱,枇杷橪柿,亭奈厚朴,梬枣杨梅,樱桃蒲陶,隐夫薁棣,答沓离支,罗乎后宫,列乎北园。崒丘陵,下平原,扬翠叶,扤紫茎,发红华,垂朱荣,煌煌扈扈,照曜鉅野。沙棠栎槠,华枫枰栌,留落胥邪,仁频并闾,欃檀木兰,豫章女贞,长千仞,大连抱,夸条直畅,实叶葰楙,攒立丛倚,连卷欐佹,崔错癹骫,坑衡閜砢,垂条扶疏,落英幡纚,纷溶箾蔘,猗狔从风,藰莅卉歙,盖象金石之声,管籥之音。偨池茈虒,旋还乎后宫,杂袭絫辑,被山缘谷,循坂下隰,视之无端,究之无穷。“于是乎玄猨素雌,蜼玃飞鸓,蛭蜩蠼猱,獑胡豰蛫,栖息乎其间。长啸哀鸣,翩幡互经。夭蟜枝格,偃蹇杪颠。隃绝梁,腾殊榛,捷垂条,掉希间,牢落陆离,烂漫远迁。若此者数百千处。娱游往来,宫宿馆舍,庖厨不徙,后宫不移,百官备具。“于是乎背秋涉冬,天子校猎。乘镂象,六玉虬,拖蜺旌,靡云旗,前皮轩,后道游。孙叔奉辔,卫公参乘,扈从横行,出乎四校之中。鼓严簿,纵猎者,河江为阹,泰山为橹,车骑雷起,殷天动地,先后陆离,离散别追。淫淫裔裔,缘陵流泽,云布雨施。生貔豹,搏豺狼,手熊罴,足壄羊,蒙鹖苏,绔白虎,被班文,跨壄马,凌三嵕之危,下碛历之坻。径峻赴险,越壑厉水。椎蜚廉,弄獬豸,格虾蛤,鋋勐氏,羂騕褭,射封豕。箭不苟害,解脰陷脑,弓不虚发,应声而倒。于是乘舆弭节徘徊,翱翔往来,睨部曲之进退,览将帅之变态。然后侵淫促节,儵夐远去,流离轻禽,蹴履狡兽。轊白鹿,捷狡兔,轶赤电,遗光耀。追怪物,出宇宙,弯蕃弱,满白羽,射游枭,栎蜚遽。择肉而后发,先中而命处,弦矢分,艺殪仆。然后扬节而上浮,凌惊风,历骇猋,乘虚无,与神俱。躏玄鹤,乱昆鸡,遒孔鸾,促鵔鸃,拂翳鸟,捎凤凰,捷鹓鶵,揜焦明。道尽途殚,回车而还。消遥乎襄羊,降集乎北纮,率乎直指,晻乎反乡。蹷石阙,历封峦,过鳷鹊,望露寒,下棠梨,息宜春,西驰宣曲,濯鹢牛首,登龙台,掩细柳。观士大夫之勤略,均猎者之所得获,徒车之所轥轹,步骑之所蹂若,人臣之所蹈籍,与其穷极倦谻,惊惮詟伏,不被创刃而死者,他他籍籍,填坑满谷,掩平弥泽。“于是乎游戏懈怠,置酒乎颢天之台,张乐乎轇輵之宇。撞千石之钟,立万石之虡,建翠华之旗,树灵鼍之鼓,奏陶唐氏之舞,听葛天氏之歌,千人唱,万人和,山陵为之震动,川谷为之荡波。巴渝宋蔡,淮南干遮,文成颠歌,族居递奏,金鼓迭起,铿鎗闛鞈,洞心骇耳。荆吴郑卫之声,韶濩武象之乐,阴淫案衍之音,鄢郢缤纷,激楚结风。俳优侏儒,狄鞮之倡,所以娱耳目乐心意者,丽靡烂漫于前,靡曼美色于后。若夫青琴、宓妃之徒,绝殊离俗,妖冶娴都,靓妆刻饰,便嬛绰约,柔桡嫚嫚,妩媚孅弱。曳独茧之褕绁,眇阎易以恤削,便姗嫳屑,与俗殊服,芬芳沤郁,酷烈淑郁;皓齿粲烂,宜笑的皪;长眉连娟,微睇绵藐,色授魂与,心愉于侧。“于是酒中乐酣,天子芒然而思,似若有亡,曰:‘嗟乎!此大奢侈。朕以览听馀闲,无事弃日,顺天道以杀伐,时休息于此。恐后叶靡丽,遂往而不返,非所以为继嗣创业垂统也。’于是乎乃解酒罢猎,而命有司曰:‘地可垦辟,悉为农郊,以赡萌隶,隤墙填堑,使山泽之人得至焉。实陂池而勿禁,虚宫馆而勿仞,发仓廪以救贫穷,补不足,恤鳏寡,存孤独,出德号,省刑罚,改制度,易服色,革正朔,与天下为更始。’“于是历吉日以斋戒,袭朝服,乘法驾,建华旗,鸣玉鸾,游于六艺之囿,驰骛乎仁义之涂,览观《春秋》之林,射《狸首》,兼《驺虞》,弋玄鹤,舞干戚,载云?,揜群雅,悲《伐檀》,乐乐胥,修容乎礼园,翱翔乎书圃,述《易》道,放怪兽,登明堂,坐清庙,次群臣,奏得失,四海之内,靡不受获。于斯之时,天下大说,乡风而听,随流而化,芔然兴道而迁义,刑错而不用,德隆于三王,而功羡于五帝。若此故猎,乃可喜也。若夫终日驰骋,劳神苦形,罢车马之用,抏士卒之精,费府库之财,而无德厚之恩,务在独乐,不顾众庶,亡国家之政,贪雉兔之获,则仁者不繇也。从此观之,齐楚之事,岂不哀哉!地方不过千里,而囿居九百,是草木不得垦辟,而人无所食也。夫以诸侯之细,而乐万乘之侈,仆恐百姓被其尤也。”于是二子愀然改容,超若自失,逡巡避席,曰:“鄙人固陋,不知忌讳,乃今日见教,谨受命矣。”
大车槛槛,毳衣如菼。岂不尔思?畏子不敢。大车啍啍,毳衣如璊。岂不尔思?畏子不奔。榖则异室,死则同穴。谓予不信,有如皎日。


过五丈原 / 经五丈原拼音解释:

dan yue shu xing rao jian zhang .xian feng chui xia yu lu xiang .shi chen gu li tong ming dian .yi duo hong yun peng yu huang .
yu su shou yu .jin si zhong hou .fan hang bie you man yan .shuang guan heng chen .he ren dui yong wu mian .bu zhi hu xi cheng zi wei .ai tiao deng .ye yong ru nian .zui kan lian .shi yi ni wan .juan wan min qian .chun lei xu po ling ding xue .xiao shen lou qi jin .wu fu hui ran .sha jiao tai gao .luan fan shou xiang tian bian .fu cha man xu pei ni jie .kan cheng bo .si jing chang yuan .geng ying chuan .jue dao zhong yang .qu ci hui xian .
jian lao nian xiang guo .xian gui du xian jun .wu shan quan jie han .jiang shu ban cang yun .zhen xi lin yan duan .tian ping jian yue fen .zhong qi shang fang ding .gu you xue zhong wen .
ping gao kan xian zu yi xin .jun ge tao yuan bu xia xun .
ci zhao mao dian guang qian lie .xi yao cheng gong biao sheng ming ..
fan bi bai zhou .zai bi zhong he .dan bi liang mao .shi wei wo yi .zhi si shi mi ta .mu ye tian zhi .bu liang ren zhi .fan bi bai zhou .zai bi he ce .dan bi liang mao .shi wei wo te .zhi si shi mi te .mu ye tian zhi .bu liang ren zhi .
.da zai zhi de .yun zi ming sheng .ge yu shang xia .yu zun cheng jing .
shao shi zhong feng ji feng bie .yi feng qing jian yi feng xue .ge cheng ban shan lian qing song .su se e e qian wan zhong .guo jing xie lin bu ke dao .bai yun yu jin nan wei rong .xing ren yu wo wan you jing .bei feng qie qie chui yi leng .xi bie fu qiao zhu ma shi .ju tou shi wang nan shan ling .
sheng yin qiang kan bian .gao fan jia lv yi .lu qing ru cai bi .feng wu fu yin zi .
sui ci xuan xiao .yue lv rui bin .bing ding tong ri .yi wei yu chen .pan zi ping shi xi zheng .zi jing cu qin .nai kui ran tan yue .gu wang jin lai .miao yi you zai .liao kuo hu huang .hua yi qi er zhen san cai .ci san cai zhe .tian di ren dao .wei sheng yu wei .wei zhi da bao .sheng you xiu duan zhi ming .wei you tong sai zhi yu .gui shen mo neng yao .sheng zhi fu neng yu .dang xiu ming zhi sheng shi .tuo fei bao zhi lou zhi .na jing gong yu xuan tai .zan shu ji yu di shi .jie bi fu zhi chang lei .gu ji de er huan shi .wu liu ji zhi zhi dao .zuo shi shi er yi chu .wu huang hu qi sheng xia .ba yin e yu si hai .tian zi qin yu liang an .bai guan ting yu zhong zai .bi fu he zhi shu zhong .sui yi .zhou qi you dai .kui qi gui yu han ting .chou yi xing zhi huo zai .wu wei ming yi an wei .zhi ju bi yi shi zhuan .xian luan ni yi shou lu .fei huo jiang zhi zi tian .kong sui shi yi xing cang .qu yu guo er shu juan .gou bi wei yi miu zhang .huan guo bi zhi wei yuan .wu shan qian zhi yi shi .zhuo chang wang er bu fan .lou wu ren zhi ju luan .piao ping fu er peng zhuan .liao wei lei qi long ti .ming jie cui yi hui luo .wei su luan zhi lei ke .shen xuan yan zhi chao mu .xin zhan ju yi jing song .ru lin shen er lv bao .xi huo gui yu du wai .xiao wei zhong er nan zuo .fei ze mu yi qi ji .xian lin fen er niao cun .zao qian zai zhi jia hui .huang he de yu gan kun .chi qiu shuang zhi yan wei .liu chun ze zhi wo en .zhen da yi yi ming ze .fan chu fu yu si men .huang jian kui yu zhi zhong cheng .e ming yu yi mo ban .mu pi ren yu xi xia .xie lao you er ru guan .qiu qu lu er gu tan .ji guo pei er ti ling .yi gu xiang zhi ke huai .jiu sheng da zhi you qing .shen pi fu zhi an tu .miao tou shen yu gao jing .you quan ma zhi lian zhu .qie tuo mu yu que ting .juan gong .luo er yan ti .si chan mian yu fen ying .er nai yue ping le .guo jie you .mo ma gao men .shui jia xi zhou .yuan yi ji de .xing zi gao xin .si wen hou ji .jue chu sheng min .lv xi shui hu .hua liu qi bin .zuo long chang .fa .jiu bang wei xin .xuan mu ye er li zi .yu shou rou yi zhi jing .ye shen dan er bu mei .you tian bao zhi wei ding .wei tai shan qi you wei .si ba bai er yu qing .jian wang wang zhi jiao yin .cuan nan chao yi tou ming .zuo ji xin yi dai ran .fang zhi ri er bi sheng .ren du liang zhi guai chuan .he xiang yue zhi liao jiong .kao tu zhong yu si yi .cheng jian du er ying zhu .ji ding ding yu jia ru .sui zuan gui er qi yao .ping shi dao er lai qian .yi er guo er shi you .qi shi wang zhi wu pi .lai xian zhe yi chang mao .wang yu .bei zhi liang men .gan guo .zheng zhi na hui .tao zi tui zhi le huo .you que xi zhi xiao li .zhong lu dai yi ding xiang .hong da shun yi ba shi .ling yong chuan yi zhi dou .jin yan yi yi xian shuo .zi jing .dao yi qi gai .zheng ling chi er mi ji .bi shu chao zhi gou ni .li liang wang er gan wei .yu shi ye yi dai nan .bang fen beng er wei er .jing heng shi yu hu kou .shu wen wu zhi shen qi .zao xiao shui er zhuo ying .jia mei ming zhi zai zi .yao chi zi yu xin an .kan lu ce er yi zhi .ting you qian qiu zhi hao .zi wu qi xun zhi qi .sui mian li yu yan wu .shi qian tong hu yu ci .mian shan chuan yi huai gu .chang lan pei yu zhong tu .nue xiang shi zhi si bao .keng jiang zu zhi wu gu .ji qin ren yi gui de .cheng liu hou zhi lai su .shi hui jue er hao huan .zu zong mie er shen tu .jing sheng chi er chang xiang .ting yu che er bu jin .qin hu lang zhi qiang guo .zhao qin ruo zhi yu jin .chao ru xian er gao hui .zhang ming shi zhi ying lin .chi dong se zhi pian gu .ti xi fou er jie ren .ru shi cheng zhi xu shou .yan xian yang yi qu jun .chu shen wei yu he wai .he meng qi zhi pao bo .ru qu jie yu lian gong .ruo si ti zhi wu gu .chu zhi yong zhi yuan wei .fang bi lin zhi fen yuan .sui gai ri er yi sui .wu deng ji yi ji yan .dang guang wu zhi meng chen .zhi wang zhu yu chi mei .yi feng ci yi fa zui .chu chui chi yu hui xi .bu you sheng yi yan de .zhong fen yi er gao hui .jian zuo ming zhi yuan xun .zhen huang gang er geng wei .deng xiao ban zhi wei yi .yang chong ling zhi cuo e .gao tuo fen yu nan ling .wen wei feng yu bei a .jian ku meng yi shen bai .xiang mo cui yi shou ge .zeng zhi lun zhi bu fan .xie san shi yi ji he .zhi yong zhu zhi jin bi .dai si shu yu chao shi .ren hao chuo qi yu yu .du yin guo yi gui yi .ming san bai er bu chu .zu ling jin yi xue chi .qi xu ming zhi ke li .liang zhi ba qi you yi .jiang qu xiao er lian guo .tuo yu guo yu wang yu .tan you lu yi mai lin .bu ji la er jiu ju .chui ji fan yu gu fu .qu chan fu yu jin yu .de bu jian er min wu yuan .zhong yong zhi si hu zhu .wo cu an yang .yan she shan fu .xing hu man du zhi kou .qi hu cao yang zhi xu .mei zai miao hu .zi tu zhi jiu ye .gu nai zhou .shao zhi suo fen .er nan zhi suo jiao .lin zhi xin yu guan ju .zou yu ying hu que chao .min han shi zhi bao luan .chao liu wang yi li xi .zhuo tao tian yi da di .jie gong miao er qian ji .bi wan cheng zhi sheng zun .jiang yao si yu zheng yi .gu qing xuan yu jue .si .ji huo xu er zhong ti .zhui huang jia er zhou zhan .wang yu lu er zong di .tong bai liao zhi qin wang .xian bi li yi zhi si .fen shen shou yu feng ren .dong xiong ye yi liu shi .you qian shang yi tou an .huo rang mei yi fu shui .shang fu ji zhi bian xiao .cuo zhou zhong er ju zhi .sheng qu wo er chou chang .xi zhao luan er xiong ti .zhi mo da er ben pi .du ou guo er huo jie .cang zha piao qi gao li .wei cao wu er cheng jie .he zhuang wu zhi wu chi .tu li kai er yi bi .nie han gu zhi zhong zu .kan tian xian zhi jin dai .ji zhu hou zhi yong qie .suan ying shi zhi li hai .huo kai guan yi yan di .jing dun tao yi ben cuan .you jin men er mo qi .bu kui bing yu shan wai .lian ji hu er bu qi .xiao guo he er cheng da .qi di shi zhi an wei .xin ren shi zhi fou tai .han liu ye er tuo ji .xian hong nong er yuan guan .yan zi ji zhi xian chang .gan wei xing yi you pan .chang ao bin yu bai gu .qi du mao er xian can .chou pi fu qi yi tai .hu jue fu zhi miu guan .xi ming wang zhi xun xing .gu qing dao er hou wang .ju xian jue zhi huo bian .jun tu yu yi zhu shang .bi bai long zhi yu fu .gua yu qie zhi mi gang .qing di zhong yu tian xia .xi si jian zhi ke chang .diao li yuan yu hu yi .liang zao shi zhi wu gu .tan yin fu yu nan ming .wei chan zei zhi zhao lu .jia xian lu yu chu er .jue ji fu er bu gu .zuo gui lai zhi bei tai .tu wang si qi he bu .fen wu ji mai ci quan jie .you ji zhi yi pan huan .wen xiu niu zhi gu lin .gan zheng ming yu tao yuan .fa wen xiang er jing ce .su huang xiang yi ji tong .tiao hua yue zhi yin ya .di gao zhang zhi yi ji .yi jiang shi zhi fan bi .gao wang qi yu zu long .bu yu guai yi zheng yi .wo wen zhi yu kong gong .yun han .ma zhi da dui .zu guan .gu yi cheng luan .wei wu he yi ting zhen .feng yi ci yi fa pan .bi sui zhong qi yan yong .gu zhi sheng yu miao suan .peng yang fu yi zhen chen .hua wa jie er bing pan .chao sui dun er ben di .jia zu hua wei jing guan .juan xia lu zhi po ai .gui qi qu yi di yang .dao qin jiao er shi bi .huo shuang kai yi hong zhuang .huang rang qian li .wo ye mi wang .hua shi fen fu .sang ma tiao chang .xie jie bao xie .you bin qian long .bao ji qian ming .gan quan hou yong .mian zhong nan er bei yun yang .kua ping yuan er lian bo zhong .jiu zong jie nie .tai yi long zong .tu qing feng zhi liu li .na gui yun zhi yu weng .nan you xuan ba su chan .tang jing wen gu .bei you qing wei zhuo jing .lan chi zhou qu .jin jue zheng .bai zhi qu .cao yin huai hai zhi su .lin mao you hu zhi zhu .shan ting lan tian zhi yu .ban shu lu hai zhen cang .zhang xu shen gao yu qu .ci xi bin suo yi yan yu dong zhu .an chu suo yi ting yu ping xu ye .ke bu wei ran hu .jin song zhang yu sui han .zhen chen jian yu guo wei .ru zheng du er di zhang .yi huan you zhi zhong gui .jie gu gong yu hun zhu .fu tu tan er bu yi .shi shan zhi yu si tu .zi yi bi er gai wei .lv quan rong zhi qin di .ji you hou zhi gui huo .ju wei feng yi ju zhong .yin bi bao yi zong te .jun bai xi shui zhi shang .shen si li shan zhi bei .he he zong zhou .xue wei wang guo .you you ji yu ci zhe .yi zai qin shi huang zhi wei jun ye .qing tian xia yi hou zang .zi kai bi er wei wen .jiang ren lao er fu tu .bi sheng mai yi bao qin .wai li xi chu zhi huo .nei shou mu shu zhi fen .yu yue .xing wu li bi zi ji .ci fei qi xiao yu .gan kun yi you qin ke jiu .jun zi yi hou de zai wu .guan fu han gao zhi xing ye .fei tu cong ming shen wu .huo da da du er yi ye .nai shi shen zhong zhui jiu .du cheng kuan ai .ze mi bu jian .en wu bu dai .lv tu qie fu yi .er kuang yu lin li hu .kuang yu qing shi hu .yu si shi ye .nai mo xie jiu feng .zhi zao xin yi .gu she yi zhi .fen yu qian li .jie qu ru yi .ting yu xiang xi .hun ji quan er luan fang .ge shi jia er jing ru .ji han nu yu hong men .pei ju ji er lai wang .fan mou hai er fu xu .yin shou jian yi yue zhuang .bai ren yi wan wu .wei dong ye zhi dai shuang .lv hu wei er bu shi .shi yao bo yu zi fang .fan kang fen yi zhi jiu .ju zhi jian yi ji yang .hu she bian er long shu .xiong ba shang er gao xiang .zeng qian nu er heng zhuang .sui yu dou qi he shang .ying juan zu yu zhi tu .tou su che er rou tan .shu yin jian yu dong du .wei ji wei zhi sheng man .jin yong yu qi wan zhi .jun yan qiao yi sheng zhi .li yin ma zhi yang qiao .jian xuan ping zhi qing yu .du zhong za da .hu qian ren yi .hua yi shi nv .pian tian bi ce .zhan ming jing zhi chu yi .ji xin guan er li zhi .li pi dun yi lin chao .xu zi qiang er bu xi .yu shi meng qiu yuan xie .ting lan yu ri .xun sheng nong gong .zhou xing lu shi .jie li xiao tiao .yi ju san yi .ying yu si shu .si chan guan ku .zui rui yu cheng yu zhe .bai bu chu yi .suo wei shang guan .xiu cheng .huang ji .xuan ming .jian yang .chang yin .bei huan .nan ping .jie yi man di dang .wu qi chu er you qi ming .er nai jie chang le .deng wei yang .fan tai ye .ling jian zhang .ying sa suo er ai tai tang .lin yi yi er li cheng guang .pai huai gui gong .chou chang bai liang .bi zhi gou yu tai bei .hu tu ku yu dian pang .he shu miao zhi li li .er yu si zhi mang mang .hong zhong dun yu hui miao .cheng feng fei er fu xian .jin sheng ju wei mao cao .jin di qian yu ba chuan .huai hu xiao .cao .wei .bing zhi xiang .xin .li .wei .huo zhi jiang .xian shi ze su shu guo .zhen yuan ze zhang bo wang .jiao fu er yi lun xu .bing ju er huang wei chang .lin wei er zhi yong fen .tou ming er gao jie liang .ji hu du hou zhi zhong xiao chun shen .lu jia zhi you you yan xi .chang qing .yuan .yun zhi wen .zi chang .zheng .jun zhi shi .zhao .zhang .san wang zhi yin jing .ding guo .shi zhi zhi ting li .ji chang ru zhi zheng zhi .zheng dang shi zhi tui shi .zhong tong shan dong zhi ying miao .jia sheng luo yang zhi cai zi .fei cui rui .tuo ming yu .yi chu ru jin men zhe zhong yi .huo bei fa zuo ren .fen xun ni zi .huo cong rong fu hui .wang biao zhi li .huo zhuo xian ji er ying shi lu .huo you da cai er wu gui shi .jie yang qing feng yu shang lie .chui ling wen er bu yi .xiang pei sheng zhi yi xiang .ruo keng qiang zhi zai er .dang yin .feng .gong .xian zhi ren shi ye .nai xun zhuo si fang .zhen yao du bi .er si zhi ri .zeng bu de yu fu shi yu gong zhi tu li chi .cai nan .bu qi ran hu .wang jian tai er e wan .xiao ju hua er yu nu .yi bu yi yu bei que .shi chu li yu wu ku .jiu chi jian yu shang xin .zhui fu che er bu wu .qu yang jian yu bai hu .hua she yin er wu du .ming you shi er bi zhong .shu chang sheng er jiu shi .wu xiong lue qi yan zai .jin huo wen cheng er ni wu li .mou zao hua yi zhi zuo .qiong shan hai zhi ao mi .ling ruo xiang yu shen dao .ben jing lang er shi shui .pu lin ge yu man sha .yun ming yue yi shuang zhui .zhuo xian zhang yi cheng lu .gan yun han er shang zhi .zhi qiong .ju qi xi nan .wei yu yu er shi zi .zong yi you yu jiao di .luo jia yi yi zhu cui .ren sheng min zhi jian ban .qin dong yue yi xu mei .chao chang huai yi xia nian .ruo xun huan zhi wu ci .jiao mian chao zhi huan bing .ci hou ting zhi yi mi .zhuang dang xiong zhi zhong yong .shen ci nian zhi ming zhi .wei zhen fa yi guang jian .zhao qing ti zhi xian li .xian shan li er sheng liu .yi chong ji er huo chi .jin bian men yi you zhuan .jiu wu jing zhi suo ji .yan xi liu er fu jian .kuai xiao wen zhi ming shuai .zhou shou ming yi wang shen .ming rong zheng zhi guo yi .ju hua gai yu lei he .an cheng yu zhi zun pei .su tian wei zhi lin yan .lv jun li yi chang yi .qing ji .ba zhi er xi .zhong tiao hou zhi ju gui .suo du you qi yan zai .yun xiao li zhi qian hao .wang chuo jia er rong yu .ai wu an yi xing dao .zheng fa zhao yi xun guo .ding miao suan zhi sheng fu .han shi yan er bu na .fan tui yuan yi gui jiu .wei shi li yu qian lu .xun ci jian yi wen shou .jie zhu an er chen ji .huo yu he er bu you .kui qin xu yu wei cheng .ji que mian qi yin jin .mi bi dian zhi yu ji .cai po tuo yi yin lin .xiang zhao shi zhi bao bi .liu ni ying yi kang fen .yan tu qiong er jing fa .fen jue xiu er zi yin .zhu sheng li er gao fen .ju qian qian yi tuo bin .ju tian wei qi ruo zi .yi lang bei er ke min .jian liang ren yi zi fu .wei si zhong er yang xian .ji ke zhi yu juan hui .jiao fu su yu shuo bian .ru lin tian yu keng jing .shi shu yang er wei yan .guo mie wang yi duan hou .shen xing huan yi qi qian .shang fa yan de yi su .huang quan he ke de qian .ye pu bian er wei fu .yuan lu hua yi wei ma .jia chan ni yi tian quan .qian zhong kou er ji zuo .bing zai jing er gu wen .he bu zao er gao wo .yuan qian li qi shui ting .wei qing si er huo ke .jian zi ying zhi guo jue .gan tao zei yi shu huo .shi tu beng er mo zhen .zuo jiang wang yu lu zuo .xiao shou tu yi xiang liu .liao xian yi yu zhong gua .yu tian yu er fu qu .guan mu hou er zong huo .guan san guang er dong jiu quan .zeng wei zu yi yu qi gao xia ye .gan shi lv zhi zou jing .tan shi han zhi jiu chu .cheng shu hao er shou que .ren bai shen yi na shu .qi sheng ming zhi yi tou .cheng hui ai zhi qia zhuo .jie wang zhi yi qiu zhi .yi yu xin zhi suo e .xiang fu ren zhi zheng shu .shi gan shi zhi liang ju .gou ming fa yi shi han .bu ai cai yi cheng wu .hong da ti yi gao gui .fei suo wang yu xiao chuan .zao chang shan er kang kai .wei long yan zhi ying zhu .xiong zhong huo qi dong kai .qun shan cou er bi ju .cun wei ge hu tian qu .wang fen jue er mo yu .lin yan kan er lei bian .bu hui yuan yi yan .yue an ling er wu ji .liang hui sheng zhi ji mo .diao yuan si zhi zheng yi .fu liang jian yu dong guo .xun jing huang yu yang qiu .xi xin zen er jin xue .yun wu si yu ju xia .gai fa nu yu yi bo .cheng qi guo zhi cheng luan .fan zhu ni yi zhu cuo .hen guo ting er wu tao .zi ju shan er quan e .zi xiao yuan yu wei ying .zhi yan yin yi ming bian .bao fu jun zhi shan xing .fei yuan yi yi chong jian .guo yan men er ze cheng .zhong he gu er wei lu .xian she ji zhi wang zhang .bi you si er mo ju .tai yin bi zhi xiong ren .jiao huang tong zhi yun yu .zhang jiu shi zhi jian jian .yi han zong zhi qing fu .ci ai zhu yu yi yu .jian tian jue yu gao an .yu fa yao er cheng xiu .yong zhong gu er bu kan .kan kang yuan zhi gu fen .bei ping hou zhi zhuan xie .yang jue fu zhi cuan ni .meng han chi er bu xue .ji yi cheng er yin jue .fu dan yan yi ming jie .tou gong huo er jiao mi .cong hui biao er ju mie .wu heng qiao er xuan zhen .li bi yi zhi nan chui .men ci shi er liang mu lan xi .gou a fang zhi qu qi .shu nan shan yi biao que .zhuo fan chuan yi ji chi .yi gui yong qi you fou .shen ren li zhi suo wei .gong tu zhuo er wei xi .yi bing fen yi jiao chi .zong tiao wu er wei zhao .qi si yu zhi du hui .you wei xin zhi jiu miao .kua zong yu er zu huang .qu yu jie er yao lin .sou ning ai yi bai lang .song liu yi yi shi jian .fen shi shu er mian qiang .xin bu ze yu de yi .sui yi shu er tong wang .zong xiao xuan yu le you .shao shuai xu yi zhong xing .bu huo shi yu jing yang .jin jia long yu yuan ling .zhao wei feng ming .yi hao qian ren .xun zhu gu lao .zao zi di xun .yin wang mu zhi fei ming .zong sheng le yi yu shen .sui mi lv yu jiu dian .yi guan guo er zhi ren .ping gao wang zhi yang wei .ti chuan lu zhi wu long .kai jin hu qing shu zhi guan .you mu hu wu zuo zhi gong .jiao qu yin cao .ji tuan sheng feng .nai you kun ming chi hu qi zhong .qi chi ze tang tang han han .huang yang mi man .hao ru he han .ri yue li tian .chu ru hu dong xi .dan si tang gu .xi lei yu yuan .xi yu zhang zhi ming yu .pi xuan liu er te qi .yi jing xing yu tian han .lie niu nv yi shuang zhi .tu wan zai er bu qing .yan cui luo yu shi ji .zhuo bai xun zhi ceng guan .jin shu ren zhi yu zhi .zhen lu yu fei .fu yue hong jian .cheng yun jie hang .sui bo dan dan .chan zhuo jing bo .sha die ling qian .hua lian lan yu lu zhao .qing fan wei hu cui lian .yi zi chi zhi zhao chuan .yi shui zhan yu huang fu .zhi qin yuan yi ji wu .liang wu yao yu hou fu .er cai shu mao shi .shui wu wei cuo .nai you shan hu yuan lu .zai huang dai er wu shang .gu hui zhi er you fu .fan jue liao si .ji fu er jiao .xian lv pin duo .tong zheng ji zhao .shou gu ke huo .yin jiao ju xiao .guan fu you shi .chou min yi le .tu guan qi gu yi hui lun .sa gou tou wang .chui er chu ru .ting cha lai wang .xian jing lian bai .ming lang li xiang .guan sai wei .che san qian liang .yu shi chi qing kun yu wang ju .jie cheng li yu nian hui .hua fang yue lin .su xu yang qi .yong ren lv qie .luan dao ruo fei .ying ren luo zu .huo huo fei fei .hong xian fen qi chu zai .bin lv song er chi yu .ji can fu yi shu yan .bo tian jing yi wu yu .hui xiao ren zhi fu .wei jun zi zhi lv .er nai duan ce fu yin .dan guan zhen yi .pai huai feng gao .ru ke ru ji .xin qiao qin yi yang zhi .bu jia jing er zi zhi .qi san sheng zhi gan meng .qie shi luan zhi huo xi .jing shi ling tai .cheng zhi bu ri .wei feng ji gao .reng jing qi shi .shu ren zi lai .shen jiang zhi ji .ji de yan zuo .mo er qi yi .yong wei ci bang .yun shui zhi shi .yue ke lue wen .er nan zhen qi ji .zi ying chu yi jie fu .xun qin fa er zhuo se .geng rang pan yi xian tian .zhan ji hua er sheng ji .su zhang xi er zha cheng .yu rui kui er song xi .you ci guan zhi .tu wu chang su .er jiao you ding shi .shang zhi qian xia .jun zhi shan zhi .wu fang za hui .feng liu hun xiao .duo nong hao li .bu hun zuo lao .mi er xian yun .rong ma sheng jiao .er zhi zhe bi ge .shi cun cao dao .ren zhi sheng jiang .yu zheng long ti .zhang xin ze mo bu yong qing .wu yu ze shang zhi bu qie .sui zhi fu neng li .ming fu neng cha .xin ci xin ye .shu mian fu li .ru qi li le .yi si lai zhe .
ye tang hua luo .you cong cong guo liao .qing ming shi jie .chan di dong feng qi ke meng .yi zhen yun ping han qie .qu an chi shang .chui yang xi ma .ci di zeng jing bie .lou kong ren qu .jiu you fei yan neng shuo .wen dao qi mo dong tou .xing ren chang jian .lian di xian xian yue .jiu hen chun jiang liu bu duan .xin hen yun shan qian die .liao de ming chao .zun qian zhong jian .jing li hua nan zhe .ye ying jing wen .jin lai duo shao hua fa .
yong ye yan yan huan yi shao .kong meng chang an .ren qu chang an dao .wei bao jin nian chun se hao .hua guang yue ying yi xiang zhao .sui yi bei pan sui cao cao .jiu mei mei suan .qia cheng ren huai bao .zui li cha hua hua mo xiao .ke lian chun si ren jiang lao .
chen wen zhong wu bu bao .xin bu jian yi .chen chang yi wei ran .tu xu yu er .xi jing ke mu yan dan zhi yi .bai hong guan ri .tai zi wei zhi .wei xian sheng wei qin hua chang ping zhi shi .tai bai shi mao .zhao wang yi zhi .fu jing bian tian di er xin bu yu liang zhu .qi bu ai zai .jin chen jin zhong jie cheng .bi yi yuan zhi .zuo you bu ming .zu cong li xun .wei shi suo yi .shi shi jing ke .wei xian sheng fu qi .er yan .qin bu wu ye .yuan da wang shu cha zhi .xi yu ren xian bao .chu wang zhu zhi .li si jie zhong .hu hai ji xing .shi yi ji zi yang kuang .jie yu bi shi .kong zao ci huan ye .yuan da wang cha yu ren .li si zhi yi .er hou chu wang .hu hai zhi ting .wu shi chen wei ji zi .jie yu suo xiao .chen wen bi gan po xin .zi xu chi yi .chen shi bu xin .nai jin zhi zhi .yuan da wang shu cha .shao jia lian yan .yu yue ..you bai tou ru xin .qing gai ru gu ..he ze .zhi yu bu zhi ye .gu fan yu qi tao qin zhi yan .jie jing ke shou yi feng dan shi .wang she qu qi zhi wei .lin cheng zi jing yi que qi er cun wei .fu wang she .fan yu qi fei xin yu qi .qin er gu yu yan .wei ye .suo yi qu er guo .si liang jun zhe .xing he yu zhi .mu yi wu qiong ye .shi yi su qin bu xin yu tian xia .wei yan wei sheng .bai gui zhan wang liu cheng .wei wei qu zhong shan .he ze .cheng you yi xiang zhi ye .su qin xiang yan .ren e zhi yan wang .yan wang an jian er nu .shi yi jue ti .bai gui xian yu zhong shan .ren e zhi yu wei wen hou .wen hou ci yi ye guang zhi bi .he ze .liang zhu er chen .po xin xi gan xiang xin .qi yi yu fu ci zai .gu nv wu mei e .ru gong jian du .shi wu xian bu xiao .ru chao jian ji .xi si ma xi bin jiao yu song .zu xiang zhong shan .fan ju la xie zhe chi yu wei .zu wei ying hou .ci er ren zhe .jie xin bi ran zhi hua .juan peng dang zhi si .xie gu du zhi jiao .gu bu neng zi mian yu ji du zhi ren ye .shi yi shen tu di dao yong zhi he .xu yan fu shi ru hai .bu rong yu shi .yi bu gou qu bi zhou yu chao yi yi zhu shang zhi xin .gu bai li xi qi shi yu dao lu .miu gong wei zhi yi zheng .ning qi fan niu che xia .huan gong ren zhi yi guo .ci er ren zhe .qi su huan yu chao .jie yu yu zuo you .ran hou er zhu yong zhi zai .gan yu xin .he yu xing .jian ru jiao qi .kun di bu neng li .qi huo yu zhong kou zai .gu pian ting sheng jian .du ren cheng luan .xi lu ting ji sun zhi shuo zhu kong zi .song ren zi ran zhi ji qiu mo di .fu yi kong .mo zhi bian .bu neng zi mian yu chan yu .er er guo yi wei .he ze .zhong kou shuo jin .ji hui xiao gu ye .qin yong rong ren you yu er bo zhong guo .qi yong yue ren zi zang er qiang wei .xuan .ci er guo qi xi yu su .qian yu shi .xi qi pian zhi fu ci zai .gong ting bing guan .chui ming dang shi .gu yi he ze hu yue wei xiong di .you yu .zi zang shi yi .bu he ze gu rou wei chou di .zhu .xiang .guan .cai shi yi .jin ren zhu cheng neng yong qi .qin zhi ming .hou song .lu zhi ting .ze wu bo bu zu mou .er san wang yi wei ye .shi yi sheng wang jue wu .juan zi zhi zhi xin .er bu shuo tian chang zhi xian .feng bi gan zhi hou .xiu yun fu zhi mu .gu gong ye fu yu tian xia .he ze .yu shan wang yan ye .fu jin wen qin qi chou .qiang bo zhu hou .qi huan yong qi chou .er yi kuang tian xia .he ze .ci ren yin qin .cheng jia yu xin .bu ke yi xu ci jie ye .zhi fu qin yong shang yang zhi fa .dong ruo han .wei .li qiang tian xia .zu che lie zhi .yue yong da fu zhong zhi mou .qin jin wu er bo zhong guo .sui zhu qi shen .shi yi sun shu ao san qu xiang er bu hui .yu ling zi zhong ci san gong wei ren guan yuan .jin ren zhu cheng neng qu jiao ao zhi xin .huai ke bao zhi yi .pi xin fu .jian qing su .duo gan dan .shi de hou .zhong yu zhi qiong da .wu ai yu shi .ze jie zhi quan ke shi dai yao .zhi zhi ke ke shi ci you .he kuang yin wan cheng zhi quan .jia sheng wang zhi zi hu .ran ze jing ke zhan qi zu .yao li fan qi zi ...qi zu wei da wang dao zai .chen wen ming yue zhi zhu .ye guang zhi bi .yi an tou ren yu dao .zhong mo bu an jian xiang mian zhe .he ze .wu yin er zhi qian ye .pan mu gen di .lun qun li qi .er wei wan cheng qi zhe .yi zuo you xian wei zhi rong ye .gu wu yin er zhi qian .sui chu sui zhu he bi .zhi yuan jie er bu jian de .you ren xian you .ze ku mu xiu zhu .shu gong er bu wang .jin fu tian xia bu yi qiong ju zhi shi .shen zai pin lei .sui meng yao .shun zhi shu .xie yi .guan zhi bian .huai long feng .bi gan zhi yi .er su wu gen di zhi rong .sui jie jing shen .yu kai zhong yu dang shi zhi jun .ze ren zhu bi xi an jian xiang mian zhi ji yi .shi shi bu yi zhi shi bu de wei ku mu xiu zhu zhi zi ye .shi yi sheng wang zhi shi yu su .du hua yu tao jun zhi shang .er bu qian hu bei ci zhi yu .bu duo hu zhong duo zhi kou .gu qin huang di ren zhong shu zi meng jia zhi yan .yi xin jing ke .er bi shou qie fa .zhou wen wang lie jing wei .zai lv shang gui .yi wang tian xia .qin xin zuo you er wang .zhou yong wu ji er wang .he ze .yi qi neng yue luan ju zhi yu .chi yu wai zhi yi .du guan hu zhao kuang zhi dao ye .jin ren zhu shen chan yu zhi ci .qian wei qiang zhi zhi .shi bu ji zhi shi yu niu ji tong zao .ci bao jiao suo yi fen yu shi ye .chen wen sheng shi ru chao zhe bu yi si wu yi .di li ming hao zhe bu yi li shang xing .gu li ming sheng mu .zeng zi bu ru .yi hao chao ge .mo zi hui che .jin yu shi tian xia liao kuo zhi shi long yu wei zhong zhi quan .xie yu wei shi zhi gui .hui mian wu xing .yi shi chan yu zhi ren .er qiu qin jin yu zuo you .ze shi you fu si ku xue yan sou zhi zhong er .an you jin zhong xin er qu que xia zhe zai .
wu ji yue yan chu wang fei .zheng nong lian zhou shui shi yi .lai shi pu kou hua ying ru .cai ba jiang tou yue song gui .he ye luo qun yi se cai .fu rong xiang lian liang bian kai .luan ru chi zhong kan bu jian .wen ge shi jue you ren lai .
tao tao meng xia xi .cao mu mang mang .shang huai yong ai xi .gu cu nan tu .xuan xi yao yao .kong jing you mo .yu jie yu zhen xi .li min er chang ju .fu qing xiao zhi xi .yuan qu er zi yi .wan fang yi wei yuan xi .chang du wei ti .yi chu ben di xi .jun zi suo bi .zhang hua zhi mo xi .qian tu wei gai .nei hou zhi zheng xi .da ren suo sheng .qiao chui bu zhuo xi .shu cha qi kui zheng .xuan wen chu you xi .meng sou wei zhi bu zhang .li lou wei di xi .gu wei zhi bu ming .bian bai yi wei hei xi .dao shang yi wei xia .feng huang zai nu xi .ji wu xiang wu .tong rou yu shi xi .yi gai er xiang liang .fu wei dang ren bi gu xi .qiang bu zhi yu zhi suo zang .ren zhong zai sheng xi .xian zhi er bu ji .huai jin wo yu xi .qiong bu zhi suo shi .yi quan qun fei xi .fei suo guai ye .fei jun yi jie xi .gu yong tai ye .wen zhi shu nei xi .zhong bu zhi yu zhi yi cai .cai pu wei ji xi .mo zhi yu zhi suo you .zhong ren xi yi xi .jin hou yi wei feng .zhong hua bu ke e xi .shu zhi yu zhi cong rong .gu gu you bu bing xi .qi zhi qi he gu .tang yu jiu yuan xi .miao er bu ke mu .cheng lian gai fen xi .yi xin er zi qiang .li min er bu qian xi .yuan zhi zhi you xiang .jin lu bei ci xi .ri mei mei qi jiang mu .shu you yu ai xi .xian zhi yi da gu .luan yue .hao hao yuan xiang .fen liu gu xi .xiu lu you bi .dao yuan hu xi .zeng yin heng bei xi .yong kai tan xi .shi ji mo wu zhi xi .ren xin bu ke wei xi .huai zhi bao qing .du wu pi xi .bo le ji mei .ji yan cheng xi .min sheng bing ming .ge you suo cuo xi .ding xin guang zhi .yu he wei ju xi .zeng shang yuan ai .yong tan kui xi .shi hun zhuo mo wu zhi .ren xin bu ke wei xi .zhi si bu ke rang .yuan wu ai xi .ming gao jun zi .wu jiang yi wei lei xi .
tai wei shi wei jing zhou ci shi shi .fen yang wang yi fu yuan shuai ju pu .wang zi xi wei shang shu .ling xing ying jie du shi .yu jun bin zhou .zong shi zu wu lai .bin ren tou shi bao e zhe .zu yi huo cuan ming jun wu zhong .ze si zhi .li bu de wen .ri qun xing gai qu yu shi .bu qian .zhe fen ji zhe ren shou zu .zhui fu ge weng ang ying dao shang .tan bi xu qu .zhi zhuang sha yun fu ren .bin ning jie du shi bai xiao de yi wang gu .qi bu gan yan .tai wei zi zhou yi zhuang bai fu .yuan ji shi .zhi ze yue ..tian zi yi sheng ren fu gong li .gong jian ren bei bao hai .yin tian ran .qie da luan .ruo he ..xiao de yue ..yuan feng jiao ..tai wei yue ..mou wei jing zhou .shen shi .shao shi .jin bu ren ren wu kou bao si .yi luan tian zi bian shi .gong cheng yi du yu hou ming mou zhe .neng wei gong yi luan .shi gong zhi ren bu de hai ..xiao de yue ..xing shen ..ru tai wei qing .ji shu yi yue .xi jun shi shi qi ren ru shi qu jiu .you yi ren ci jiu weng .huai niang qi .jiu liu gou zhong .tai wei lie zu qu shi qi ren .jie duan tou zhu shuo shang .zhi shi men wai .xi yi ying da zao .jin jia .xiao de zhen kong .zhao tai wei yue ..jiang nai he ..tai wei yue ..wu shang ye .qing ci yu jun ..xiao de shi shu shi ren cong tai wei .tai wei jin ci qu .jie pei dao .xuan lao bi zhe yi ren chi ma .zhi xi men xia .jia zhe chu .tai wei xiao qie ru yue ..sha yi lao zu .he jia ye .wu dai wu tou lai yi ..jia zhe e .yin yu yue ..shang shu gu fu ruo shu ye .fu yuan shuai gu fu ruo shu ye .nai he yu yi luan bai guo shi .wei bai shang shu .chu ting wo yan ..xi chu jian tai wei .tai wei yue ..fu yuan shuai xun sai tian di .dang wu shi zhong .jin shang shu zi zu wei bao .bao qie luan .luan tian zi bian .yu shui gui zui .zui qie ji fu yuan shuai .jin bin ren e zi di yi huo cuan ming jun ji zhong .sha hai ren .ru shi bu zhi .ji ri bu da luan .da luan you shang shu chu .ren jie yue shang shu yi fu yuan shuai .bu ji shi .ran ze guo shi gong ming .qi yu cun zhe ji he ..yan wei bi .xi zai bai yue ..gong xing jiao xi yi dao .en shen da .yuan feng jun yi cong ..gu chi zuo you yue ..jie jie jia san huan huo wu zhong .gan hua zhe si ..tai wei yue ..wu wei bu shi .qing jia she cao ju ..ji shi .yue ..wu ji zuo .yuan liu su men xia ..ming chi ma zhe qu .dan ri lai .sui wo jun zhong .xi bu jie yi .jie hou zu ji tuo wei tai wei .dan .ju zhi xiao de suo .xie bu neng .qing gai guo .bin zhou you shi wu huo .xian shi .tai wei zai jing zhou wei ying tian guan .jing da jiang jiao ling chen qu ren tian .zi zhan shu shi qing .gei yu nong .yue ..qie shu .gui wo ban ..shi sui da han .ye wu cao .nong yi gao chen .chen yue ..wo zhi ru shu er yi .bu zhi han ye ..du ze yi ji .nong qie ji si .wu yi chang .ji gao tai wei .tai wei pan zhuang ci shen xun .shi ren qiu yu chen .chen sheng nu .zhao nong zhe yue ..wo wei duan mou ye .he gan yan wo ..qu pan pu bei shang .yi da zhang ji er shi .chui si .yu lai ting zhong .tai wei da qi yue ..nai wo kun ru ..ji zi qu shui xi qu xue .lie shang yi chuang .shou zhu shan yao .dan xi zi bu nong zhe .ran hou shi .qu qi ma mai .shi gu dai chang .shi wu zhi .huai xi yu jun shuai yin shao rong .gang zhi shi ye .ru jian chen .da ma yue ..ru cheng ren ye .jing zhou ye ru zhe .ren qie ji si .er bi de gu .you yong da zhang ji wu zui zhe .duan gong .ren xin da ren ye .er ru bu zhi jing .jin duan gong wei yi ma .jian mai shi gu ru ru .ru you qu bu chi .fan wei ren ao tian zai .fan da ren .ji wu zui zhe .you qu ren zhe gu .shi zhu ren chu wu ma .ru jiang he yi shi tian di .shang bu kui nu li ye ..chen sui bao kang .ran wen yan ze da kui liu han .bu neng shi .yue ..wu zhong bu ke yi jian duan gong ..yi xi .zi hen si .ji tai wei zi jing zhou yi si nong zheng .jie qi zu ..guo qi .zhu ci xing zhi huo bi .shen wu na ..ji guo .ci gu zhi da ling san bai pi .tai wei xu wei wu jian ju .bu de ming .zhi du .tai wei nu yue ..guo bu yong wu yan ..wu xie yue ..chu jian wu yi ju ye ..tai wei yue ..ran zhong bu yi zai wu di ..yi ru si nong zhi shi tang .qi zhi liang mu shang .ci fan .tai wei zhong .li yi gao ci .ci qu shi .qi gu feng shi ju cun .tai wei yi shi ru you .yuan he jiu nian yue ri .yong zhou si ma yuan wai zhi tong zheng yuan liu zong yuan jin shang shi guan .jin zhi cheng tai wei da jie zhe chu ru .yi wei wu ren yi shi fen bu lv si .yi qu ming tian xia .bu zhi tai wei zhi suo li ru shi .zong yuan chang chu ru qi zhou bin li jian .guo zhen ding .bei shang ma ling .li ting zhang bao shu .qie hao wen lao xiao tui zu .neng yan qi shi .tai wei wei ren xu xu .chang di shou gong shou xing bu .yan qi bei ruo .wei chang yi se dai wu .ren shi zhi .ru zhe ye .yu bu ke .bi da qi zhi .jue fei ou ran zhe .hui zhou ci shi cui gong lai .yan xin xing zhi .bei de tai wei yi shi .fu xiao wu yi .huo kong shang yi zhui .wei ji tai shi shi .gan yi zhuang si yu zhi shi .jin zhuang .
xiang leng jin ni .bei fan hong lang .qi lai yong zi shu tou .ren bao lian chen man .ri shang lian gou .sheng pa li huai bie ku .duo shao shi .yu shuo huan xiu .xin lai shou .fei gan bing jiu .bu shi bei qiu .xiu xiu .zhe hui qu ye .qian wan bian .yang guan ..ye ze nan liu .nian wu ling ren yuan .yan suo qin lou .wei you lou qian liu shui .ying nian wo .zhong ri ning mou .ning mou chu .cong jin you tian .yi duan xin chou ..ban ben yi .xiang leng jin ni .bei fan hong lang .qi lai ren wei shu tou .ren bao lian xian yan .ri shang lian gou .sheng pa xian chou an hen .duo shao shi .yu shuo huan xiu .jin nian shou .fei gan bing jiu .bu shi bei qiu .ming chao .zhe hui qu ye .qian wan bian yang guan .ye ji nan liu .nian wu ling chun wan .yun suo zhong lou .ji qu lou qian lv shui .ying nian wo .zhong ri ning mou .ning mou chu .cong jin geng shu .ji duan xin chou ..ban ben er .
ci zhu ba jiao luan jie cun .ren jia you you gu feng cun .xiang feng jin dao nian lai hao .bu jian cui ke ye da men .cun bei cun nan bu gu mang .cun qian cun hou dao hua xiang .ping shui shi de zhen xiao xi .zhi ba nan fang zuo bei fang .
wen dao han jia quan sheng ri .bie guan li gong qu fei yi .gan quan wei yi gen ming guang .
wang shi gong ting ran er xiao yue ..chu ze shi yi .er qi yi wei wei de ye .fu shi zhu hou na gong zhe .fei wei cai bi .suo yi shu zhi ye .feng jiang hua jie zhe .fei wei shou yu .suo yi jin yin ye .jin qi lie wei dong fan .er wai si su shen .juan guo yu xian .yue hai er tian .qi yu yi gu wei ke ye .qie er jun zhi lun .bu wu ming jun chen zhi yi .zheng zhu hou zhi li .tu shi zheng yu you xi zhi le .yuan you zhi da .yu yi she chi xiang sheng .huang yin xiang yue .ci bu ke yi yang ming fa yu .er shi zu yi bian jun zi sun ye ..qie fu qi chu zhi shi .you wu zu dao hu .jun wei du fu ju li ye .du bu wen tian zi zhi shang lin hu .zuo cang wu .you xi ji .dan shui geng qi nan .zi yuan jing qi bei .zhong shi ba chan .chu ru jing wei .feng gao liao jue .yu yu wei she .jing ying hu qi nei .dang dang hu ba chuan fen liu .xiang bei er yi tai .dong xi nan bei .chi wu wang lai .chu hu jiao qiu zhi que .xing hu zhou yu zhi pu .jing hu gui lin zhi zhong .guo hu yang mang zhi ye .gu hu hun liu .shun a er xia .fu ai xia zhi kou .chu qiong shi .ji dui qi .fei hu bao nu .xiong yong peng pai .bi fu mi gu .bi ce mi zhi .heng liu ni zhe .zhuan teng pi lie .pang bi hang gai .qiong long yun rao .wan tan jiao li .yu bo qu yi .li li xia lai .pi yan chong yong .ben yang zhi pei .lin di zhu he .chan zhuo yun zhui .shen shen yin yin .peng bang hong ke .jue jue gu gu .chi ji ding fei .chi bo tiao mo .gu yin piao ji .you yuan chang huai .ji liao wu sheng .si hu yong gui .ran hou hao yao huang yang .an xiang xu hui .he hu hao hao .dong zhu tai hu .yan yi bei chi .yu shi hu jiao long chi chi ...jian li .yu yong qi tuo .yu yu qu ta .qian qi diao wei .zhen lin fen yi .qian chu hu shen yan .yu bie huan sheng .wan wu zhong huo .ming yue zhu zi .de li jiang mi .shu shi huang ruan .shui yu lei luo .lin lin lan lan .cai se hao han .cong ji hu qi zhong .hong su gu bao .ge e shu yu .jiao jing xuan mu .fan wu yong qu .zhen ci .lu .qun fu hu qi shang .fan yin fan lan .sui feng dan dan .yu bo yao dang .yan bao shui zhu .sha die jing zao .ju jiao ling ou ..yu shi hu chong shan chu chu .long song cui wei .shen lin ju mu .zhan yan can cuo .jiu zong jie nie .nan shan e e .yan tuo yan qi .cui wei jue qi .zhen xi tong gu .jian chan gou du .han ya huo xia .fu ling bie dao .wai kui wei wei .qiu xu ku lei .yin lin yu lei .deng jiang shi mi .bei chi bi zhi .yan rong yin yu .san huan yi lu .ting gao qian li .mi bu bei zhu .yan yi lv hui .bei yi jiang li .rou yi mei wu .za yi liu yi .bu jie lv .zan li sha .jie che heng lan .gao ben she gan .ci jiang rang he .zhen chi ruo sun .xian zhi huang li .jiang zhu qing fan .bu huo hong ze .yan man tai yuan .li mi guang yan .ying feng pi mi .tu fang yang lie .yu yu fei fei .zhong xiang fa yue .xi xiang bu xie .an ai bie fu ..yu shi hu zhou lan fan guan .zhen fen zha wu .mang mang huang hu .shi zhi wu duan .cha zhi wu ya .ri chu dong zhao .ru hu xi bei .qi nan ze long dong sheng chang .yong shui yue bo .qi shou ze .mao mo li .shen niu zhu mi .chi shou yuan ti .qiong qi xiang xi .qi bei ze sheng xia han dong lie di .she bing jie he .qi shou ze qi lin jiao duan .tao tu tuo tuo .qiong qiong tuo xi .jue ti lv luo liu an zhu ..yu shi hu li gong bie guan .mi shan kua gu .gao lang si zhu .zhong zuo qu ge .hua cui bi dang .nian dao xi shu .bu yan zhou liu .chang tu zhong su .yi zong zhu tang .lei tai zeng cheng .yan yao dong fang .tiao yao miao er wu jian .yang pan lao er men tian .ben xing geng yu gui ta .wan hong qian yu shui xuan .qing long you liu yu dong xiang .xiang yu wan dan yu xi qing .ling yu yan yu xian guan .wo quan zhi lun .bao yu nan rong .li quan yong yu qing shi .tong chuan guo yu zhong ting .pan shi zhen ya .qin yan yi qing .cuo e za ye .ke xiao zheng rong .mei gui bi lin .shan hu cong sheng .min yu pang tang .fen bin wen lin .chi xia bo luo .za cha qi jian .chao cai wan yan .he shi chu yan ..yu shi hu lu ju xia shu .huang gan cheng cou .pi pa ran shi .ting nai hou pu .ying zao yang mei .ying tao pu tao .yin fu yu di .da da li zhi .luo hu hou gong .lie hu bei yuan .zu qiu ling .xia ping yuan .yang cui ye .wu zi jing .fa hong hua .chui zhu rong .huang huang hu hu .zhao yao ju ye .sha tang li zhu .hua feng ping lu .liu luo xu xie .ren pin bing lv .chan tan mu lan .yu zhang nv zhen .chang qian ren .da lian bao .kua tiao zhi chang .shi ye sui mao .zan li cong yi .lian juan li gui .cui cuo ba wei .keng heng xia luo .chui tiao fu shu .luo ying fan xi .fen rong shuo shen .yi ni cong feng .liu li hui xi .gai xiang jin shi zhi sheng .guan yue zhi yin .ci chi ci si .xuan huan hu hou gong .za xi lei ji .bei shan yuan gu .xun ban xia xi .shi zhi wu duan .jiu zhi wu qiong ..yu shi hu xuan yuan su ci .wei jue fei lei .zhi tiao qu nao .chan hu bo gui .qi xi hu qi jian .chang xiao ai ming .pian fan hu jing .yao jiao zhi ge .yan jian miao dian .yu jue liang .teng shu zhen .jie chui tiao .diao xi jian .lao luo lu li .lan man yuan qian .ruo ci zhe shu bai qian chu .yu you wang lai .gong su guan she .pao chu bu xi .hou gong bu yi .bai guan bei ju ..yu shi hu bei qiu she dong .tian zi xiao lie .cheng lou xiang .liu yu qiu .tuo ni jing .mi yun qi .qian pi xuan .hou dao you .sun shu feng pei .wei gong can cheng .hu cong heng xing .chu hu si xiao zhi zhong .gu yan bu .zong lie zhe .he jiang wei qu .tai shan wei lu .che qi lei qi .yin tian dong di .xian hou lu li .li san bie zhui .yin yin yi yi .yuan ling liu ze .yun bu yu shi .sheng pi bao .bo chai lang .shou xiong pi .zu ye yang .meng he su .ku bai hu .bei ban wen .kua ye ma .ling san zong zhi wei .xia qi li zhi di .jing jun fu xian .yue he li shui .zhui fei lian .nong xie zhi .ge xia ge .chan meng shi .juan yao niao .she feng shi .jian bu gou hai .jie dou xian nao .gong bu xu fa .ying sheng er dao .yu shi cheng yu mi jie pai huai .ao xiang wang lai .ni bu qu zhi jin tui .lan jiang shuai zhi bian tai .ran hou qin yin cu jie .shu xiong yuan qu .liu li qing qin .cu lv jiao shou .wei bai lu .jie jiao tu .yi chi dian .yi guang yao .zhui guai wu .chu yu zhou .wan fan ruo .man bai yu .she you xiao .li fei ju .ze rou er hou fa .xian zhong er ming chu .xian shi fen .yi yi pu .ran hou yang jie er shang fu .ling jing feng .li hai biao .cheng xu wu .yu shen ju .lin xuan he .luan kun ji .qiu kong luan .cu jun yi .fu yi niao .shao feng huang .jie yuan chu .yan jiao ming .dao jin tu dan .hui che er huan .xiao yao hu xiang yang .jiang ji hu bei hong .lv hu zhi zhi .an hu fan xiang .jue shi que .li feng luan .guo zhi que .wang lu han .xia tang li .xi yi chun .xi chi xuan qu .zhuo yi niu shou .deng long tai .yan xi liu .guan shi da fu zhi qin lue .jun lie zhe zhi suo de huo .tu che zhi suo lin li .bu qi zhi suo rou ruo .ren chen zhi suo dao ji .yu qi qiong ji juan ji .jing dan zhe fu .bu bei chuang ren er si zhe .ta ta ji ji .tian keng man gu .yan ping mi ze ..yu shi hu you xi xie dai .zhi jiu hu hao tian zhi tai .zhang le hu jiao ge zhi yu .zhuang qian shi zhi zhong .li wan shi zhi ju .jian cui hua zhi qi .shu ling tuo zhi gu .zou tao tang shi zhi wu .ting ge tian shi zhi ge .qian ren chang .wan ren he .shan ling wei zhi zhen dong .chuan gu wei zhi dang bo .ba yu song cai .huai nan gan zhe .wen cheng dian ge .zu ju di zou .jin gu die qi .keng qiang tang ge .dong xin hai er .jing wu zheng wei zhi sheng .shao huo wu xiang zhi le .yin yin an yan zhi yin .yan ying bin fen .ji chu jie feng .pai you zhu ru .di di zhi chang .suo yi yu er mu le xin yi zhe .li mi lan man yu qian .mi man mei se yu hou .ruo fu qing qin .mi fei zhi tu .jue shu li su .yao ye xian du .jing zhuang ke shi .bian xuan chuo yue .rou rao man man .wu mei xian ruo .ye du jian zhi yu xie .miao yan yi yi xu xiao .bian shan pie xie .yu su shu fu .fen fang ou yu .ku lie shu yu .hao chi can lan .yi xiao de li .chang mei lian juan .wei di mian miao .se shou hun yu .xin yu yu ce ..yu shi jiu zhong le han .tian zi mang ran er si .si ruo you wang .yue ..jie hu .ci da she chi .zhen yi lan ting yu xian .wu shi qi ri .shun tian dao yi sha fa .shi xiu xi yu ci .kong hou ye mi li .sui wang er bu fan .fei suo yi wei ji si chuang ye chui tong ye ..yu shi hu nai jie jiu ba lie .er ming you si yue ..di ke ken bi .xi wei nong jiao .yi shan meng li .tui qiang tian qian .shi shan ze zhi ren de zhi yan .shi bei chi er wu jin .xu gong guan er wu ren .fa cang lin yi jiu pin qiong .bu bu zu .xu guan gua .cun gu du .chu de hao .sheng xing fa .gai zhi du .yi fu se .ge zheng shuo .yu tian xia wei geng shi ...yu shi li ji ri yi zhai jie .xi chao fu .cheng fa jia .jian hua qi .ming yu luan .you yu liu yi zhi you .chi wu hu ren yi zhi tu .lan guan .chun qiu .zhi lin .she .li shou ..jian .zou yu ..yi xuan he .wu gan qi .zai yun ..yan qun ya .bei .fa tan ..le le xu .xiu rong hu li yuan .ao xiang hu shu pu .shu .yi .dao .fang guai shou .deng ming tang .zuo qing miao .ci qun chen .zou de shi .si hai zhi nei .mi bu shou huo .yu si zhi shi .tian xia da shuo .xiang feng er ting .sui liu er hua .hui ran xing dao er qian yi .xing cuo er bu yong .de long yu san wang .er gong xian yu wu di .ruo ci gu lie .nai ke xi ye .ruo fu zhong ri chi cheng .lao shen ku xing .ba che ma zhi yong .wan shi zu zhi jing .fei fu ku zhi cai .er wu de hou zhi en .wu zai du le .bu gu zhong shu .wang guo jia zhi zheng .tan zhi tu zhi huo .ze ren zhe bu yao ye .cong ci guan zhi .qi chu zhi shi .qi bu ai zai .di fang bu guo qian li .er you ju jiu bai .shi cao mu bu de ken bi .er ren wu suo shi ye .fu yi zhu hou zhi xi .er le wan cheng zhi chi .pu kong bai xing bei qi you ye ..yu shi er zi qiao ran gai rong .chao ruo zi shi .qun xun bi xi .yue ..bi ren gu lou .bu zhi ji hui .nai jin ri jian jiao .jin shou ming yi ..
da che jian jian .cui yi ru tan .qi bu er si .wei zi bu gan .da che tun tun .cui yi ru men .qi bu er si .wei zi bu ben .gu ze yi shi .si ze tong xue .wei yu bu xin .you ru jiao ri .

译文及注释

译文
已经觉得窗外是无(wu)尽的秋色,哪能忍受秋日的风雨使秋天更加凄凉。
意欲梦中一相见,山重重,路迢迢,却向何处(chu)寻!只待短信解离恨,信来应是太迟迟。岁月悠悠,还是凉生玉枕时。
生与死都是一种幻觉,梦幻人的悲哀欢乐又维系人间情呢(ne)。
沙土能把人烤烂,想要喝水却点滴皆无。
那里毒蛇如草一样丛集,大狐狸千里内到处都是。
汉江滔滔宽又广,想要渡过不可(ke)能。
清冷的月光洒向宁静的小屋,梧桐的树影映在屋门口的珍珠帘子上。
翠绿的树叶里藏着黄莺,红色窗帘把燕子隔在外面,静静的炉香像游丝(si)般袅袅升腾。醉酒后一场愁梦醒来时,夕阳正斜照着深深的庭院。
挥笔之间,诉讼了结,傲视王侯,目送飞云。
惟有能写出“澄江静如练”这样清丽之诗的谢玄晖,方令人长忆不已。
大自然和人类社会不断的运动发展,新事物,新思想层出不穷。
码头前,月光下,新诗里,旧梦中,又有多少是关于梅花孤傲清香的呢?只要先见到春天,就算春风不管也值得了。
她送我的丝罗带久经摩挲,已暗无光泽,花纹绣被久叠一边,皱折已难平展。双环相扣的玉连环也已断开解结,芳馨的异香一时香消气散。不停地怨唱悲歌,敲壶击拍,玉壶已被敲得尽是破缺。可恨的是春光竟匆匆逝去,也不与人事先商量相约,空留下满地梨花,装点得夜色皎洁如雪。
虽然在本州服役,家里也没什么可带。近处去,我只有空身一人;远处去终究也会迷失。
门前有车马经过,这车马来自故乡。
  梁惠王说:“嘻,好啊!(你解牛的)技术怎么竟会高超到这种程度啊?”

注释
“浑末办”两句:言已愁绪满怀,无心置办应节之物。浑:全然。黄柑荐洒:黄柑酪制的腊酒。立春日用以互献致贸。更传:更谈不上相互传送,青韭堆盘:《四时宝鉴》谓“立春日,唐人作春饼生菜,号春盘”。又一说,称五辛盘。《本草纲目·菜部》:“五辛菜,乃元旦、立春,以葱、蒜、韭、募惹、芥辛嫩之菜和食之,取迎新之意,号五辛盘。故苏拭《立春日小集戏辛端叔》诗云:“辛盘得青韭.腊酒是黄柑。”辛词本此,但反用其意。
43. 可哀痛:指积蓄少得使人痛心。
⑺移破:犹云移尽或移遍也。破:唐宋大曲术语。大曲十余遍,分散序、中序、破三大段。张相《诗词曲语辞汇释》:破,犹尽也,遍也,煞也。
(4)丧乱:死亡和祸乱,指遭逢安史之乱。
54.瞥:见。当与杖:应当挨打。
(37)阊阖:天门。

赏析

  文章最后一段,作者为了不使读者生疑,作者便用归结于天的说法,含蓄地表示虽(shi sui)然完璧归赵了,可是也不能说明蔺相如的做法正确,恶果没有(mei you)产生,只是事出偶然罢了。古人云,“谋事在人,成事在天”,作者此处是反其意而用之。
  “携箩驱出敢偷闲”,首句发问,一“敢”字道出卖菜老翁的无可奈何。二句对不敢偷闲的原因未作回答,而直写“雪胫冰须惯忍寒”。雪胫,指被埋于雪中的小腿;冰须,结着冰的胡须。前者极写雪之深,后者极写天之寒。而一“惯”字把卖菜老翁饱经风霜的形象刻画得淋漓尽致。无论雪再大,天再寒,卖菜老翁总是要挑着箩筐,走街穿巷,日复一日,年复一年,饱尝了生活的艰辛。卖菜老翁天生并不是这样一副苦命,当然他也想坐在温暖的屋里和亲友围炉畅叙。三句再问,四句不作正面回答,而用“忍寒”、“忍饥”作比较,一个“犹可”,一个“难”,个中原委,无需多说,读者自可品味。对于一般人来说,忍寒、忍饥都是难事。但对于卖菜老翁来说,寒冷已经算不了什么,可饥饿实在难熬。可见他过的是怎样一种饥寒交迫的生活!
  第一句是充满牢骚的话。这些牢骚是和苏轼那段时期的感受分不开的。在凤翔的前期,知府宋选对他很照顾。后来宋选离任,由陈希亮接任。陈希亮对下属冷冰冰的,又好挑剔,甚至苏轼起草的文字,他总要横加涂抹。苏轼对此很不满,在诗里也有所表现,如《客位假寐》。苏轼到了京城,正值王安石为参知政事,主张变更法度,苏轼也不满意,以致后来因此而遭放逐。这时虽未到和王安石闹翻的地步,但心里有牢骚,所以借这首诗冲口而出。这句话表面上不怎么样,但把“忧患”的根源归于“识字”,是有点惊人的。至于“忧患”到底何在,作者却一点即收,使读者自己领会。古人轻视识字的,要数项羽最有名气。他认为字不过用来记记姓名,不值得学(《史记·项羽本纪》)作者巧妙地用了项羽这个典故而不落用典的痕迹。开头说,识字本是多余的事,更何况认草字;写草字,又写得龙飞凤舞,让人打开卷子一看惊叹不己,那就更不对了。“惝恍”二字形容草书的变化无端。“令人愁”明贬暗褒。这两句紧紧呼应下文“兴来”二句。这四句破空而来,合写两人而侧重对方。
  但这一切都成为过去。面对着傲岸的诗人李白,只剩下萧瑟的秋风和素净的月光。秋风里,隐隐传来《韦树后庭花》的乐声,这种靡靡之音,这种亡国之音,这昭示着金陵衰落原因的曲子,现在还在被人唱着!
  此诗一开头,就把赞辞献给青花紫石砚的采制者端州石工,称他们“巧”技赛过“神”功。“巧”、“神”这等字眼,用在这里,却力透纸背。
  此诗词浅意深,言在意外(wai),含蓄地表达了诗人的政治立场。全诗情理真挚,心理描写细致入微,委婉曲折而动人。除了它所表现的是君子坦荡胸怀这一因素外,其在艺术上的高妙也是促使它成为名作的重要原因。据说由于这首诗情词恳切,连李师道本人也深受感动,不再勉强。
  这首诗善于用典寄托怀抱,且不着痕迹,自然地与写景叙事融为一体,因景见情,含蓄隽永。暗用韩信故事来自述怀抱之后,便引出“月照高楼一曲歌”的壮志豪情。“月照高楼”明写分别地点,是景语,也是情语。四个字点染了高歌而别的背景,展现着一种壮丽明朗的景色。它不同于“月上柳梢”的缠绵,也有别于“晓风残月”的悲凉,而是和慷慨高歌的情调相吻合,字里行间透露出一种豪气。这正是诗人壮志情怀的写照。诗贵有真情。温庭筠多纤丽藻饰之作,而此篇却以峻拔爽朗的面目独标一格,令人耳目一新。
  这首诗表达了对避祸出亡的变法领袖的褒扬祝福,对阻挠变法的顽固势力的憎恶蔑视,同时也抒发了诗人愿为自己的理想而献身的壮烈情怀。
  自然与豪放和谐结合的语言风格,在这首诗里也表现得相当突出。必须有李白那样阔大的胸襟抱负、豪放坦率的性格,又有高度驾驭语言的能力,才能达到豪放与自然和谐统一的境界。这首诗开头两句,简直象散文的语言,但其间却流注着豪放健举的气势。“长风”二句,境界壮阔,气概豪放,语言则高华明朗,仿佛脱口而出。这种自然豪放的语言风格,也是这首诗虽极写烦忧苦闷,却并不阴郁低沉的一个原因。
  《为李敬业讨武曌檄》笔力雄健,行文流畅,其名垂千古的文学价值向为学人所尊奉。或许其历数武氏罪状极具文献价值,在最终将武氏钉于历史的耻辱柱上功不可没。如果将此文印证于其创作时代,又会从其文里文外,体味出它隐涵深刻的历史文化命题。其中尤以社会权力的形成与维系、知识分子与当权者的关系,最为令人警醒。这方面的严酷,不仅构成了知识分子几千年来的困惑,同时也与几千年来知识阶层沉重而扭曲着的命运纠缠在一起,千古以下仍令人深思难解。
  “醉别复几日”,没有几天便要离别了,那就痛快地一醉而别吧!两位大诗人在即将分手的日子里舍不得离开。“醉眠秋共被,携手日同行”,鲁郡一带的名胜古迹,亭台楼阁几乎都登临游览遍了,“登临遍池台”说的就是这个意思。李白多么盼望这次分别后还能再次重会,同游痛饮:“何时石门路,重有金樽开?”石门,山名,在山东曲阜东北,是一座风景秀丽的山峦,山有寺院,泉水潺潺,李杜经常在这幽雅隐逸的胜地游览。这两句诗也就是杜甫所说的“何时一樽酒,重与细论文”的意思。“重有金樽开”这一“重”字,热烈地表达了李白希望重逢欢叙的迫切心情;又说明他们生活中有共同的乐趣,富有浓烈的生活气息,读来令人感到亲切。
  这些意见都不错,然而“玩其语意”,似乎还可以领会到更多的东西。第一,欲投人处宿”这个句子分明有个省略了的主语“我”,因而有此一句,便见得“我”在游山,句句有“我”,处处有“我”,以“我”观物,因景抒情。第二,“欲投人处宿”而要“隔水问樵夫”,则“我”还要留宿山中,明日再游,而山景之赏心悦目,诗人之避(zhi bi)喧好静,也不难于言外得之。第三,诗人既到“中峰”,则“隔水问樵夫”的“水”实际(shi ji)上是深沟大涧;那么(na me),他怎么会发现那个“樵夫”呢?“樵夫”必砍樵,就必然有树林,有音响。诗人寻声辨向,从“隔水”的树林里欣然发现樵夫的情景,不难想见。既有“樵夫”,则知不太遥远的地方必然有“人处”,因而问何处可以投宿,“樵夫”口答手指、诗人侧首遥望的情景,也不难想见。
  元结在《《右溪记》元结 古诗》中的感慨和不平虽不及柳宗元山水游记所流露的那样强烈,但元结笔下的右溪泉石,与柳宗元《永州八记》中的钴姆小丘、小石城山,实际运用的是同一种笔法。高步瀛《唐宋文举要》甲编卷一引清吴先生的话说:“次山放恣山水,实开子厚先声,文字幽眇芳洁,亦能自成境趣。”
  中间六句是第二个层次:“儿童强不睡,相守夜谌哗。晨鸡且勿唱,更鼓畏添挝。坐久灯烬落,起看北斗斜。”这个层次写《守岁》苏轼 古诗的情景。一个“强”字写出儿童过除夕的特点:明明想打磕睡,却还要勉强欢闹。这两句仍然是作者回味故乡的风俗,而不是他在凤翔时的情景。这一年苏轼才二十六岁(虚龄二十七岁),膝下只有一子苏迈,虚龄五岁,不可能有这两句所写的场景。“晨鸡”二句将《守岁》苏轼 古诗时的心理状态写得细腻入微,“坐久”两句将《守岁》苏轼 古诗时的情景写得很逼真。这两句主要是针对大人《守岁》苏轼 古诗所说的。纪昀很欣赏这十个字,说是“真景”。实际上这是人人《守岁》苏轼 古诗都有过的感受,他能不费力地写出来,增添不少亲切感。
  五至八句对二人的处境现状和性格作了比较。“东野不得官,白首夸龙钟”。诗人在过去的诗中曾以“雄骜”二字评东野,即说他孤忠耿介,傲骨铮铮。“白首夸龙钟”,一“夸”字即写“雄骜”。紧接着韩愈写自己,“韩子稍奸黠,自惭青蒿倚长松。”韩承认自己有点“滑头”,比起孟来有时不那么老实,所以能周旋于官场。在东野这株郁郁高松面前,自惭有如青蒿。意思是说,我今在幕中任职,不过依仗一点小聪明,比起孟郊的才能,实在是自愧弗如。

创作背景

  这四首一组内容相关而连贯的诗,虽然不是有预先确定的创作计划,但其连续的编排则应是由删诗的孔子确定的。《尚书》中自《金滕》以下诸篇,叙及周公、成王,与这一组诗具有相同的时代背景;《史记》中的《周本纪》与《鲁周公世家》有关部分,与这组诗也有一定的相关性。

  

杨于陵( 宋代 )

收录诗词 (1167)
简 介

杨于陵 (753—830)唐虢州弘农人,字达夫。杨震后裔。代宗大历六年进士,释褐为句容主簿。时韩滉节制金陵,奇其才,妻以女。累官至侍御史。滉以总财赋之任入朝,权倾中外,于陵以妇翁权方炽,不欲进取,以读书山水为乐。滉殁,乃入朝,累官中书舍人。出为浙东观察使,政声流闻。入拜户部侍郎。宪宗时为吏部侍郎,监察奸吏,调补平允,当时称之。穆宗即位,迁户部尚书。敬宗时以左仆射致仕。卒谥贞孝。

小雅·蓼萧 / 南门婷婷

浩浩乎,平沙无垠,夐不见人。河水萦带,群山纠纷。黯兮惨悴,风悲日曛。蓬断草枯,凛若霜晨。鸟飞不下,兽铤亡群。亭长告余曰:“此古战场也,常覆三军。往往鬼哭,天阴则闻。”伤心哉!秦欤汉欤?将近代欤?吾闻夫齐魏徭戍,荆韩召募。万里奔走,连年暴露。沙草晨牧,河冰夜渡。地阔天长,不知归路。寄身锋刃,腷臆谁愬?秦汉而还,多事四夷,中州耗斁,无世无之。古称戎夏,不抗王师。文教失宣,武臣用奇。奇兵有异于仁义,王道迂阔而莫为。呜唿噫嘻!吾想夫北风振漠,胡兵伺便。主将骄敌,期门受战。野竖旌旗,川回组练。法重心骇,威尊命贱。利镞穿骨,惊沙入面,主客相搏,山川震眩。声析江河,势崩雷电。至若穷阴凝闭,凛冽海隅,积雪没胫,坚冰在须。鸷鸟休巢,征马踟蹰。缯纩无温,堕指裂肤。当此苦寒,天假强胡,凭陵杀气,以相剪屠。径截辎重,横攻士卒。都尉新降,将军复没。尸踣巨港之岸,血满长城之窟。无贵无贱,同为枯骨。可胜言哉!鼓衰兮力竭,矢尽兮弦绝,白刃交兮宝刀折,两军蹙兮生死决。降矣哉,终身夷狄;战矣哉,暴骨沙砾。鸟无声兮山寂寂,夜正长兮风淅淅。魂魄结兮天沉沉,鬼神聚兮云幂幂。日光寒兮草短,月色苦兮霜白。伤心惨目,有如是耶!吾闻之:牧用赵卒,大破林胡,开地千里,遁逃匈奴。汉倾天下,财殚力痡。任人而已,岂在多乎!周逐猃狁,北至太原。既城朔方,全师而还。饮至策勋,和乐且闲。穆穆棣棣,君臣之间。秦起长城,竟海为关。荼毒生民,万里朱殷。汉击匈奴,虽得阴山,枕骸徧野,功不补患。苍苍蒸民,谁无父母?提携捧负,畏其不寿。谁无兄弟?如足如手。谁无夫妇?如宾如友。生也何恩,杀之何咎?其存其没,家莫闻知。人或有言,将信将疑。悁悁心目,寤寐见之。布奠倾觞,哭望天涯。天地为愁,草木凄悲。吊祭不至,精魂无依。必有凶年,人其流离。呜唿噫嘻!时耶命耶?从古如斯!为之奈何?守在四夷。
步深幽。正云黄天淡,雪意未全休。鉴曲寒沙,茂林烟草,俯仰千古悠悠。岁华晚、飘零渐远,谁念我、同载五湖舟?磴古松斜,崖阴苔老,一片清愁。回首天涯归梦,几魂飞西浦,泪洒东州。故国山川,故园心眼,还似王粲登楼。最负他、秦鬟妆镜,好江山、何事此时游!为唤狂吟老监,共赋消忧。
山对面蓝堆翠岫,草齐腰绿染沙洲。傲霜橘柚青,濯雨蒹葭秀,隔沧波隐隐江楼。点破潇湘万顷秋,是几叶儿传黄败柳。
"于赫元命,权舆帝文。天齐八柱,地半三分。
"俎豆有践,黄流在尊。九宫之祀,三代莫存。
望君烟水阔,挥手泪沾巾。飞鸟没何处,青山空向人。长江一帆远,落日五湖春。谁见汀洲上,相思愁白苹。
西上太白峰,夕阳穷登攀。太白与我语,为我开天关。愿乘泠风去,直出浮云间。举手可近月,前行若无山。一别武功去,何时复更还?
六朝文物草连空,天淡云闲今古同。鸟去鸟来山色里,人歌人哭水声中。深秋帘幕千家雨,落日楼台一笛风。惆怅无日见范蠡,参差烟树五湖东。(无日 一作:无因)


满江红·江行和杨济翁韵 / 诸葛亥

"调云阕兮神座兴,骖云驾兮俨将升。
瞻彼洛矣,维水泱泱。君子至止,福禄如茨。韎韐有奭,以作六师。瞻彼洛矣,维水泱泱。君子至止,鞸琫有珌。君子万年,保其家室。瞻彼洛矣,维水泱泱。君子至止,福禄既同。君子万年,保其家邦。
调雨为酥,催冰做水,东君分付春还。何人便将轻暖,点破残寒。结伴踏青去好,平头鞋子小双鸾。烟郊外,望中秀色,如有无间。晴则个,阴则个,饾饤得天气,有许多般。须教镂花拨柳,争要先看。不道吴绫绣袜,香泥斜沁几行斑。东风巧,尽收翠绿,吹在眉山。
"烂云普洽,律风无外。千品其凝,九宾斯会。
人老簪花不自羞,花应羞上老人头。醉归扶路人应笑,十里珠帘半上钩。
净扫黄金阶,飞霜皎如雪。下帘弹箜篌,不忍见秋月。
霜草苍苍虫切切,村南村北行人绝。独出门前望野田,月明荞麦花如雪。(门前 一作:前门)
紫禁仙舆诘旦来,青旂遥倚望春台。 不知庭霰今朝落,疑是林花昨夜开。


巫山曲 / 宇文红芹

河中之水向东流,洛阳女儿名莫愁。莫愁十三能织绮,十四采桑南陌头。十五嫁于卢家妇,十六生儿字阿侯。卢家兰室桂为梁,中有郁金苏合香。头上金钗十二行,足下丝履五文章。珊瑚挂镜烂生光,平头奴子擎履箱。人生富贵何所望,恨不嫁与东家王。
临风兴叹落花频,芳意潜消又一春。应为价高人不问,却缘香甚蝶难亲。红英只称生宫里,翠叶那堪染路尘。及至移根上林苑,王孙方恨买无因。
赋象恒依物,萦回屡逐风。为知勤恤意,先此示年丰。"
古木阴中系短篷,杖藜扶我过桥东。沾衣欲湿杏花雨,吹面不寒杨柳风。
弄玉轻盈,飞琼淡泞,袜尘步下迷楼。试新妆才了,炷沉水香毬。记晓剪、春冰驰送,金瓶露湿,缇骑星流。甚天中月色,被风吹梦南州。尊前相见,似羞人、踪迹萍浮。问弄雪飘枝,无双亭上,何日重游?我欲缠腰骑鹤,烟霄远、旧事悠悠。但凭阑无语,烟花三月春愁。
有时云与高峰匹,不放松峦历历。望里依岩附壁,一样黏天碧。有时峰与晴云敌,不许露珠轻滴。别是娇酣颜色,浓淡随伊力。
乳鸦啼散玉屏空,一枕新凉一扇风。睡起秋声无觅处,满阶梧桐月明中。
花满院。飞去飞来双燕。红雨入帘寒不卷。晓屏山六扇。 翠袖玉笙凄断。脉脉两蛾愁浅。消息不知郎近远。一春长梦见。


卜算子·秋色到空闺 / 张廖士魁

霏霏点点回塘雨,双双只只鸳鸯语。灼灼野花香,依依金柳黄。盈盈江上女,两两溪边舞。皎皎绮罗光,青青云粉状。
迎得郎来入绣闱,语相思,连理枝。鬓乱钗垂,梳堕印山眉。娅姹含情娇不语,纤玉手,抚郎衣。
松叶堪为酒,春来酿几多。不辞山路远,踏雪也相过。
青蛾皓齿在楼船,横笛短箫悲远天。春风自信牙樯动,迟日徐看锦缆牵。鱼吹细浪摇歌扇,燕蹴飞花落舞筵。不有小舟能荡桨,百壶那送酒如泉?
路回临石岸,树老出墙根。野水合诸涧,桃花成一村。唿鸡过篱栅,行酒尽儿孙。老矣吾将隐,前峰恰对门。
我徂东山,慆慆不归。我来自东,零雨其濛。我东曰归,我心西悲。制彼裳衣,勿士行枚。蜎蜎者蠋,烝在桑野。敦彼独宿,亦在车下。我徂东山,慆慆不归。我来自东,零雨其濛。果臝之实,亦施于宇。伊威在室,蟏蛸在户。町畽鹿场,熠耀宵行。不可畏也,伊可怀也。我徂东山,慆慆不归。我来自东,零雨其濛。鹳鸣于垤,妇叹于室。洒扫穹窒,我征聿至。有敦瓜苦,烝在栗薪。自我不见,于今三年。我徂东山,慆慆不归。我来自东,零雨其濛。仓庚于飞,熠耀其羽。之子于归,皇驳其马。亲结其缡,九十其仪。其新孔嘉,其旧如之何?
遥夜人何在,澄潭月里行。悠悠天宇旷,切切故乡情。外物寂无扰,中流澹自清。念归林叶换,愁坐露华生。犹有汀洲鹤,宵分乍一鸣。
居山四望阻,风云竟朝夕。深溪横古树,空岩卧幽石。日出远岫明,鸟散空林寂。兰庭动幽气,竹室生虚白。落花入户飞,细草当阶积。桂酒徒盈樽,故人不在席。日落山之幽,临风望羽客。岩壑澄清景,景清岩壑深。白云飞暮色,绿水激清音。涧户散余彩,山窗凝宿阴。花草共萦映,树石相陵临。独坐对陈榻,无客有鸣琴。寂寂幽山里,谁知无闷心。


归田赋 / 礼友柳

人谁不顾老,老去有谁怜。身瘦带频减,发稀冠自偏。废书缘惜眼,多灸为随年。经事还谙事,阅人如阅川。细思皆幸矣,下此便翛然。莫道桑榆晚,为霞尚满天。
"玉树歌声泽国春,累累辎重忆亡陈。
烟漠漠,雨凄凄,岸花零落鹧鸪啼。远客扁舟临野渡,思乡处,潮退水平春色暮。
蕙草生山北,托身失所依。植根阴崖侧,夙夜惧危颓。寒泉浸我根,凄风常徘徊。三光照八极,独不蒙余晖。葩叶永雕瘁,凝露不暇晞。百卉皆含荣,己独失时姿。比我英芳发,鶗鴂鸣已衰。
齐宣王见颜斶,曰:“斶前!”斶亦曰:“王前!”宣王不说。左右曰:“王,人君也。斶,人臣也。王曰‘斶前’,亦曰‘王前’,可乎?”斶对曰:“夫斶前为慕势,王前为趋士。与使斶为慕势,不如使王为趋士。”王忿然作色曰:“王者贵乎?士贵乎?”对曰:“士贵耳,王者不贵。”王曰:“有说乎?”斶曰:“有。昔者秦攻齐,令曰:‘有敢去柳下季垄五十步而樵采者,死不赦。’令曰:‘有能得齐王头者,封万户侯,赐金千镒。’由是观之,生王之头,曾不若死士之垄也。”宣王默然不悦。左右皆曰:“斶来,斶来!大王据千乘之地,而建千石锺,万石虡。天下之士,仁义皆来役处;辩士并进,莫不来语;东西南北,莫敢不服。求万物无不备具,而百姓无不亲附。今夫士之高者,乃称匹夫,徒步而处农亩,下则鄙野、监门、闾里,士之贱也,亦甚矣!”斶对曰:“不然。斶闻古大禹之时,诸侯万国。何则?德厚之道,得贵士之力也。故舜起农亩,出于岳鄙,而为天子。及汤之时,诸侯三千。当今之世,南面称寡者,乃二十四。由此观之,非得失之策与?稍稍诛灭,灭亡无族之时,欲为监门、闾里,安可得而有乎哉?是故《易传》不云乎。’居上位,未得其实,以喜其为名者,必以骄奢为行。据慢骄奢,则凶中之。是故无其实而喜其名者削,无德而望其福者约,无功而受其禄者辱,祸必握。’故曰:‘矜功不立,虚愿不至。’此皆幸乐其名,华而无其实德者也。是以尧有九佐,舜有七友,禹有五丞,汤有三辅,自古及今而能虚成名于天下者,无有。是以君王无羞亟问,不愧下学;是故成其道德而扬功名于后世者,尧、舜、禹、汤、周文王是也。故曰:‘无形者,形之君也。无端者,事之本也。’夫上见其原,下通其流,至圣人明学,何不吉之有哉!老子曰:‘虽贵,必以贱为本;虽高,必以下为基。是以侯王称孤寡不谷,是其贱必本于?’非夫孤寡者,人之困贱下位也,而侯王以自谓,岂非下人而尊贵士与?夫尧传舜,舜传傅禹,周成王任周公旦,而世世称曰明主,是以明乎士之贵也。”宣王曰:“嗟乎!君子焉可侮哉,寡人自取病耳!及今闻君子之言,乃今闻细人之行,愿请受为弟子。且颜先生与寡人游,食必太牢,出必乘车,妻子衣服。”   颜斶辞去曰:“夫玉生于山,制则破焉,非弗宝贵矣,然大璞不完。士生乎鄙野,推选则禄焉,非不得尊遂也,然而形神不全。斶愿得归,晚食以当肉,安步以当车,无罪以当贵,清静贞正以自虞。制言者王也,尽忠直言者斶也。言要道已备矣,愿得赐归,安行而反臣之邑屋。”则再拜而辞去也。斶知足矣,归反朴,则终身不辱也。君子曰:“斶知足矣,归真返璞,则终身不辱。”
携扙来追柳外凉,画桥南畔倚胡床。月明船笛参差起,风定池莲自在香。
南苑吹花,西楼题叶,故园欢事重重。凭阑秋思,闲记旧相逢。几处歌云梦雨,可怜便、汉水西东。别来久,浅情未有,锦字系征鸿。年光还少味,开残槛菊,落尽溪桐。漫留得,尊前淡月西风。此恨谁堪共说,清愁付、绿酒杯中。佳期在,归时待把,香袖看啼红。
湔裙独上小渔矶,袜罗微溅春泥。一篙生绿画桥低,昨夜前溪。回首楝花风急,催归暮雨霏霏。扑天香絮拥凄迷,南北东西。


沔水 / 左丘宏娟

玉不自言如桃李,鱼目笑之卞和耻。楚国青蝇何太多,连城白璧遭谗毁。荆山长号泣血人,忠臣死为刖足鬼。听曲知甯戚,夷吾因小妻。秦穆五羊皮,买死百里奚。洗拂青云上,当时贱如泥。朝歌鼓刀叟,虎变磻溪中。一举钓六合,遂荒营丘东。平生渭水曲,谁识此老翁。奈何今之人,双目送飞鸿。
为人性僻耽佳句,语不惊人死不休。老去诗篇浑漫兴,春来花鸟莫深愁。(漫兴 一作:漫与)新添水槛供垂钓,故着浮槎替入舟。焉得思如陶谢手,令渠述作与同游。
谢了荼蘼春事休。无多花片子,缀枝头。庭槐影碎被风揉。莺虽老,声尚带娇羞。独自倚妆楼。一川烟草浪,衬云浮。不如归去下帘钩。心儿小,难着许多愁。
马伶者,金陵梨园部也。金陵为明之留都,社稷百官皆在,而又当太平盛时,人易为乐。其士女之问桃叶渡、游雨花台者,趾相错也。梨园以技鸣者,无虑数十辈,而其最着者二:曰兴化部,曰华林部。一日,新安贾合两部为大会,遍征金陵之贵客文人,与夫妖姬静女,莫不毕集。列兴化于东肆,华林于西肆,两肆皆奏《鸣凤》,所谓椒山先生者。迨半奏,引商刻羽,抗坠疾徐,并称善也。当两相国论河套,而西肆之为严嵩相国者曰李伶,东肆则马伶。坐客乃西顾而叹,或大唿命酒,或移座更近之,首不复东。未几更进,则东肆不复能终曲。询其故,盖马伶耻出李伶下,已易衣遁矣。马伶者,金陵之善歌者也。既去,而兴化部又不肯辄以易之,乃竟辍其技不奏,而华林部独着。去后且三年而马伶归,遍告其故侣,请于新安贾曰:“今日幸为开宴,招前日宾客,愿与华林部更奏《鸣凤》,奉一日欢。”既奏,已而论河套,马伶复为严嵩相国以出,李伶忽失声,匍匐前称弟子。兴化部是日遂凌出华林部远甚。其夜,华林部过马伶:“子,天下之善技也,然无以易李伶。李伶之为严相国至矣,子又安从授之而掩其上哉?”马伶曰:“固然,天下无以易李伶;李伶即又不肯授我。我闻今相国昆山顾秉谦者,严相国俦也。我走京师,求为其门卒三年,日侍昆山相国于朝房,察其举止,聆其语言,久乃得之。此吾之所为师也。”华林部相与罗拜而去。马伶,名锦,字云将,其先西域人,当时犹称马回回云。侯方域曰:异哉,马伶之自得师也。夫其以李伶为绝技,无所干求,乃走事昆山,见昆山犹之见分宜也;以分宜教分宜,安得不工哉?(呜乎!耻其技之不若,而去数千里为卒三年,倘三年犹不得,即犹不归耳。其志如此,技之工又须问耶?
径暖草如积,山晴花更繁。纵横一川水,高下数家村。静憩鸡鸣午,荒寻犬吠昏。归来向人说,疑是武陵源。
何人为校清凉力,未似初圆欲午时。"
螺屏暖翠。正雾卷暮色,星河浮霁。路幕递香,街马冲尘东风细。梅槎凌海横鳌背。倩稳载、蓬莱云气。宝阶斜转,冰娥素影,夜清如水。 应记。千秋化鹤,旧华表、认得山川犹是。暗解绣囊,争掷金钱游人醉。笙歌晓度晴霞外。又上苑、春生一苇。便教接宴莺花,万红镜里。
柳州柳刺史,种柳柳江边。谈笑为故事,推移成昔年。垂阴当覆地,耸干会参天。好作思人树,惭无惠化传。


秋日 / 宰父俊衡

可怜半夜婵娟影,正对五侯残酒池。"
帘卷曲阑独倚,江展暮天无际。泪眼不曾晴,家在吴头楚尾。数点落红乱委,扑鹿沙鸥惊起。诗句欲成时,没入苍烟丛里。
明月青山夜,高天白露秋。花庭开粉席,云岫敞针楼。石类支机影,池似泛槎流。暂惊河女鹊,终狎野人鸥。
南轩有孤松,柯叶自绵幂。清风无闲时,潇洒终日夕。阴生古苔绿,色染秋烟碧。何当凌云霄,直上数千尺。
"婀娜枝香拂酒壶,向阳疑是不融酥。
"惟圣配天敷盛礼,惟天为大阐洪名。
何须远访三山路,人今已到九仙家。
入室神如在,升堂乐似闻。悬知一王法,今日待明君。"


绵蛮 / 皇甫俊之

友人以梅、兰、瑞香、水仙供客,曰四香,分韵得风字。云深山坞,烟冷江皋,人生未易相逢。一笑灯前,钗行两两春容。清芳夜争真态,引生香、撩乱东风。探花手,与安排金屋,懊恼司空。 憔悴欹翘委佩,恨玉奴销瘦,飞趁轻鸿。试问知心,尊前谁最情浓。连唿紫云伴醉,小丁香、才吐微红。还解语,待携归、行雨梦中。
春愁难遣强看山,往事惊心泪欲潸。四百万人同一哭,去年今日割台湾。
君不见走马川行雪海边,平沙莽莽黄入天。 轮台九月风夜吼,一川碎石大如斗,随风满地石乱走。 匈奴草黄马正肥,金山西见烟尘飞,汉家大将西出师。 将军金甲夜不脱,半夜军行戈相拨,风头如刀面如割。 马毛带雪汗气蒸,五花连钱旋作冰,幕中草檄砚水凝。 虏骑闻之应胆慑,料知短兵不敢接,车师西门伫献捷。
金风细细。叶叶梧桐坠。绿酒初尝人易醉。一枕小窗浓睡。 紫薇朱槿花残。斜阳却照阑干。双燕欲归时节,银屏昨夜微寒。
火山六月应更热,赤亭道口行人绝。知君惯度祁连城,岂能愁见轮台月。脱鞍暂入酒家垆,送君万里西击胡。功名祗向马上取,真是英雄一丈夫。
侧阵移鸿影,圆花钉菊丛。摅怀俗尘外,高眺白云中。"
杨柳东塘细水流,红窗睡起唤晴鸠。屏间山压眉心翠,镜里波生鬓角秋。临玉管,试琼瓯,醒时题恨醉时休。明朝花落归鸿尽,细雨春寒闭小楼。
腰垂锦带佩吴钩,走马曾防玉塞秋。莫笑关西将家子,只将诗思入凉州。


箕子碑 / 仇玲丽

夫戍边关妾在吴,西风吹妾妾忧夫。一行书信千行泪,寒到君边衣到无。
天地并况,惟予有慕,爰熙紫坛,思求厥路。恭承禋祀,缊豫为纷,黼绣周张,承神至尊。千童罗舞成八溢,合好效欢虞泰一。九歌毕奏斐然殊,鸣琴竽瑟会轩朱。璆磬金鼓,灵其有喜,百官济济,各敬厥事。盛牲实俎进闻膏,神奄留,临须摇。长丽前掞光耀明,寒暑不忒况皇章。展诗应律鋗玉鸣,函宫吐角激徵清。发梁扬羽申以商,造兹新音永久长。声气远条凤鸟翔,神夕奄虞盖孔享。
道德虽无取,江山粗可矜。回看城阙路,云叠树层层。"
危楼樽酒赋蒹葭,南望潇湘水一涯。云麓半涵青海雾,岸枫遥映赤城霞。双飞日月驱神骏,半缺河山待女娲。学就屠龙空束手,剑锋腾踏绕霜花。
当年万里觅封侯,匹马戍梁州。关河梦断何处?尘暗旧貂裘。胡未灭,鬓先秋,泪空流。此生谁料,心在天山,身老沧洲。
魏公子无忌者,魏昭王少子,而魏安釐王异母弟也。昭王薨,安釐王即位,封公子为信陵君。公子为人,仁而下士 ,士无贤不肖,皆谦而礼交之,不敢以其富贵骄士。士以此方数千里争往归之,致食客三千。当是时,诸侯以公子贤,多客,不敢加兵谋魏十余年。魏有隐士曰侯嬴,年七十,家贫,为大梁夷门监者。公子闻之,往请,欲厚遗之。不肯受,曰:“臣修身洁行数十年,终不以监门困故而受公子财。”公子于是乃置酒,大会宾客。坐定,公子从车骑,虚左,自迎夷门侯生。侯生摄敝衣冠,直上载公子上坐,不让,欲以观公子。公子执辔愈恭。侯生又谓公子曰:“臣有客在市屠中,原枉车骑过之。”公子引车入市,侯生下,见其客朱亥,俾倪,故久立与其客语,微察公子,公子颜色愈和。当是时,魏将相宗室宾客满堂,待公子举酒;市人皆观公子执辔。从骑皆窃骂侯生。侯生视公子色终不变,乃谢客就车。至家,公子引侯生坐上坐,遍赞宾客,宾客皆惊。酒酣,公子起,为寿侯生前。侯生因谓公子曰:“今日嬴之为公子亦足矣!嬴乃夷门报关者也,而公子亲枉车骑自迎嬴,于众人广坐之中,不宜有所过,今公子故过之。嬴欲就公子之名,故久立公子车骑市中,过客,以观公子,公子愈恭。市人皆以嬴为小人,而以公子为长者,能下士也。于是罢酒,侯生遂为上客。侯生谓公子曰:“臣所过屠者朱亥,此子贤者,世莫能知,故隐屠间耳。”公子往,数请之,朱亥故不复谢。公子怪之。魏安釐王二十年,秦昭王已破赵长平军,又进兵围邯郸)公。子姊为赵惠文王弟平原君夫人,数遗魏王及公子书,请救语魏。魏王使将军晋鄙将十万众救赵。秦王使使者告魏王曰:“吾攻赵,旦暮且下,而诸侯敢救赵者,已拔赵,必移兵先击之。”魏王恐,使人止晋鄙,留军壁邺,名为救赵,实持两端以观望。平原君使者冠盖相属于魏,让魏公子曰:“胜所以自附为婚姻者,以公子之高义,为能急人之困。今邯郸旦暮降秦而魏救不至,安在公子能急人之困也!且公子纵轻胜,弃之降秦,独不怜公子姊邪?”公子患之,数请魏王,及宾客辨士说王万端。魏王畏秦。终不听公子。公子自度终不能得之于王,计不独生而令赵亡,乃请宾客,约车骑百余乘,欲以客往赴秦军,与赵俱死。行过夷门,见侯生,具告所以欲死秦军状。辞决而行,侯生曰:“公子勉之矣!老臣不能从。”公子行数里,心不快,曰:吾所以待侯生者备矣,天下莫不闻,今吾且死,而侯生曾无一言半辞送我,我岂有所失哉?”复引车还,问侯生。侯生笑曰:“臣故知公子之还也。”曰:“公子喜士,名闻天下。今有难,无他端,而欲赴秦军,譬若以肉投馁虎,何功之有哉?尚安事客?然公子遇臣厚,公子往而臣不送,以是知公子恨之复返也。”公子再拜,因问。侯生乃屏人间语曰:“嬴闻晋鄙之兵符常在王卧内,而如姬最幸,出入王卧内,力能窃之。嬴闻如姬父为人所杀,如姬资之三年,自王以下,欲求报其父仇,莫能得。如姬为公子泣,公子使客斩其仇头,敬进如姬。如姬之欲为公子死,无所辞,顾未有路耳。公子诚一开口请如姬,如姬必许诺,则得虎符夺晋鄙军,北救赵而西却秦,此五霸之伐也。”公子从其计,请如姬。如姬果盗兵符与公子。公子行,侯生曰:“将在外,主令有所不受,以便国家。公子即合符,而晋鄙不授公子兵,而复请之,事必危矣。臣客屠者朱亥可与俱,此人力士。晋鄙听,大善;不听,可使击之。于是公子泣生曰:“公子畏死邪?何泣也?”公子曰:“晋鄙嚄唶宿将,往恐不听,必当杀之,是以泣耳,岂畏死哉?”于是公子请朱亥。朱亥笑曰:“臣乃市井鼓刀屠者,而公子亲数存之,所以不报谢者,以为小礼无所用。今公子有急,此乃臣效命之秋也。”遂与公子俱。公子过谢侯生。侯生曰:“臣宜从,老不能,请数公子行日,以至晋鄙军之日北乡自刭,以送公子。”公子遂行。至邺,矫魏王令代晋鄙。晋鄙合符,疑之,举手视公子曰:“今吾拥十万之众,屯于境上,国之重任。今单车来代之,何如哉?”欲无听。朱亥袖四十斤铁椎椎杀晋鄙。公子遂将晋鄙军。勒兵,下令军中曰:“父子俱在军中,父归。兄弟俱在军中,兄归。独子无兄弟,归养。”得选兵八万人,进兵击秦军。秦军解去,遂救邯郸,存赵。赵王及平原君自迎公子于界,平原君负栏矢为公子先引。赵王再拜曰:“自古贤人,未有及公子者也!”当此之时,平原君不敢自比于人。公子与侯生决,至军,侯生果北乡自刭。魏王怒公子之盗其兵符,矫杀晋鄙,公子亦自知也。已却秦存赵,使将将其军归魏,而公子独与客留赵。
湛湛长空黑。更那堪、斜风细雨,乱愁如织。老眼平生空四海,赖有高楼百尺。看浩荡、千崖秋色。白发书生神州泪,尽凄凉、不向牛山滴。追往事,去无迹。 少年自负凌云笔。到而今、春华落尽,满怀萧瑟。常恨世人新意少,爱说南朝狂客。把破帽、年年拈出。若对黄花孤负酒,怕黄花、也笑人岑寂。鸿北去,日西匿。
太行之阳有盘谷。盘谷之间,泉甘而土肥,草木丛茂,居民鲜少。或曰:“谓其环两山之间,故曰‘盘’。”或曰:“是谷也,宅幽而势阻,隐者之所盘旋。”友人李愿居之。愿之言曰:“人之称大丈夫者,我知之矣:利泽施于人,名声昭于时,坐于庙朝,进退百官,而佐天子出令;其在外,则树旗旄,罗弓矢,武夫前呵,从者塞途,供给之人,各执其物,夹道而疾驰。喜有赏,怒有刑。才畯满前,道古今而誉盛德,入耳而不烦。曲眉丰颊,清声而便体,秀外而惠中,飘轻裾,翳长袖,粉白黛绿者,列屋而闲居,妒宠而负恃,争妍而取怜。大丈夫之遇知于天子、用力于当世者之所为也。吾非恶此而逃之,是有命焉,不可幸而致也。穷居而野处,升高而望远,坐茂树以终日,濯清泉以自洁。采于山,美可茹;钓于水,鲜可食。起居无时,惟适之安。与其有誉于前,孰若无毁于其后;与其有乐于身,孰若无忧于其心。车服不维,刀锯不加,理乱不知,黜陟不闻。大丈夫不遇于时者之所为也,我则行之。伺候于公卿之门,奔走于形势之途,足将进而趑趄,口将言而嗫嚅,处污秽而不羞,触刑辟而诛戮,侥幸于万一,老死而后止者,其于为人,贤不肖何如也?”昌黎韩愈闻其言而壮之,与之酒而为之歌曰:“盘之中,维子之宫;盘之土,维子之稼;盘之泉,可濯可沿;盘之阻,谁争子所?窈而深,廓其有容;缭而曲,如往而复。嗟盘之乐兮,乐且无央;虎豹远迹兮,蛟龙遁藏;鬼神守护兮,呵禁不祥。饮且食兮寿而康,无不足兮奚所望!膏吾车兮秣吾马,从子于盘兮,终吾生以徜徉!”


阻雪 / 任寻安

暖戏烟芜锦翼齐,品流应得近山鸡。雨昏青草湖边过,花落黄陵庙里啼。游子乍闻征袖湿,佳人才唱翠眉低。相唿相应湘江阔,苦竹丛深日向西。
弹铗动深慨,浩歌气横秋。报国期努力,功名良见收。"
太史公牛马走司马迁,再拜言。少卿足下:曩者辱赐书,教以慎于接物,推贤进士为务,意气勤勤恳恳。若望仆不相师,而用流俗人之言,仆非敢如此也。仆虽罢驽,亦尝侧闻长者之遗风矣。顾自以为身残处秽,动而见尤,欲益反损,是以独郁悒而无谁语。谚曰:“谁为为之?孰令听之?”盖钟子期死,伯牙终身不复鼓琴。何则?士为知己者用,女为说己者容。若仆大质已亏缺矣,虽材怀随和,行若由夷,终不可以为荣,适足以发笑而自点耳。书辞宜答,会东从上来,又迫贱事,相见日浅,卒卒无须臾之间,得竭指意。今少卿抱不测之罪,涉旬月,迫季冬,仆又薄从上雍,恐卒然不可为讳,是仆终已不得舒愤懑以晓左右,则长逝者魂魄私恨无穷。请略陈固陋。阙然久不报,幸勿为过。仆闻之:修身者,智之符也;爱施者,仁之端也;取予者,义之表也;耻辱者,勇之决也;立名者,行之极也。士有此五者,然后可以托于世,列于君子之林矣。故祸莫憯于欲利,悲莫痛于伤心,行莫丑于辱先,诟莫大于宫刑。刑余之人,无所比数,非一世也,所从来远矣。昔卫灵公与雍渠同载,孔子适陈;商鞅因景监见,赵良寒心;同子参乘,袁丝变色:自古而耻之!夫以中材之人,事有关于宦竖,莫不伤气,而况于慷慨之士乎!如今朝廷虽乏人,奈何令刀锯之余,荐天下之豪俊哉!仆赖先人绪业,得待罪辇毂下,二十余年矣。所以自惟:上之,不能纳忠效信,有奇策材力之誉,自结明主;次之,又不能拾遗补阙,招贤进能,显岩穴之士;外之,不能备行伍,攻城野战,有斩将搴旗之功;下之,不能积日累劳,取尊官厚禄,以为宗族交游光宠。四者无一遂,苟合取容,无所短长之效,可见于此矣。乡者,仆亦尝厕下大夫之列,陪外廷末议。不以此时引维纲,尽思虑,今已亏形为扫除之隶,在阘茸之中,乃欲仰首伸眉,论列是非,不亦轻朝廷、羞当世之士邪?嗟乎!嗟乎!如仆尚何言哉!尚何言哉!且事本末未易明也。仆少负不羁之才,长无乡曲之誉,主上幸以先人之故,使得奉薄伎,出入周卫之中。仆以为戴盆何以望天,故绝宾客之知,忘室家之业,日夜思竭其不肖之材力,务一心营职,以求亲媚于主上。而事乃有大谬不然者!夫仆与李陵俱居门下,素非能相善也。趣舍异路,未尝衔杯酒,接殷勤之余欢。然仆观其为人,自守奇士,事亲孝,与士信,临财廉,取予义,分别有让,恭俭下人,常思奋不顾身,以徇国家之急。其素所蓄积也,仆以为有国士之风。夫人臣出万死不顾一生之计,赴公家之难,斯已奇矣。今举事一不当,而全躯保妻子之臣随而媒孽其短,仆诚私心痛之。且李陵提步卒不满五千,深践戎马之地,足历王庭,垂饵虎口,横挑强胡,仰亿万之师,与单于连战十有余日,所杀过当。虏救死扶伤不给,旃裘之君长咸震怖,乃悉征其左、右贤王,举引弓之民,一国共攻而围之。转斗千里,矢尽道穷,救兵不至,士卒死伤如积。然陵一唿劳军,士无不起,躬自流涕,沬血饮泣,更张空弮,冒白刃,北首争死敌者。陵未没时,使有来报,汉公卿王侯皆奉觞上寿。后数日,陵败书闻,主上为之食不甘味,听朝不怡。大臣忧惧,不知所出。仆窃不自料其卑贱,见主上惨凄怛悼,诚欲效其款款之愚,以为李陵素与士大夫绝甘分少,能得人之死力,虽古之名将,不能过也。身虽陷败,彼观其意,且欲得其当而报于汉。事已无可奈何,其所摧败,功亦足以暴于天下矣。仆怀欲陈之,而未有路,适会召问,即以此指,推言陵之功,欲以广主上之意,塞睚眦之辞。未能尽明,明主不晓,以为仆沮贰师,而为李陵游说,遂下于理。拳拳之忠,终不能自列。因为诬上,卒从吏议。家贫,货赂不足以自赎,交游莫救,左右亲近不为一言。身非木石,独与法吏为伍,深幽囹圄之中,谁可告愬者!此真少卿所亲见,仆行事岂不然乎?李陵既生降,隤其家声,而仆又佴之蚕室,重为天下观笑。悲夫!悲夫!事未易一二为俗人言也。仆之先非有剖符丹书之功,文史星历,近乎卜祝之间,固主上所戏弄,倡优所畜,流俗之所轻也。假令仆伏法受诛,若九牛亡一毛,与蝼蚁何以异?而世又不与能死节者比,特以为智穷罪极,不能自免,卒就死耳。何也?素所自树立使然也。人固有一死,或重于泰山,或轻于鸿毛,用之所趋异也。太上不辱先,其次不辱身,其次不辱理色,其次不辱辞令,其次诎体受辱,其次易服受辱,其次关木索、被箠楚受辱,其次剔毛发、婴金铁受辱,其次毁肌肤、断肢体受辱,最下腐刑极矣!传曰“刑不上大夫。”此言士节不可不勉厉也。勐虎在深山,百兽震恐,及在槛阱之中,摇尾而求食,积威约之渐也。故士有画地为牢,势不可入;削木为吏,议不可对,定计于鲜也。今交手足,受木索,暴肌肤,受榜箠,幽于圜墙之中。当此之时,见狱吏则头抢地,视徒隶则心惕息。何者?积威约之势也。及以至是,言不辱者,所谓强颜耳,曷足贵乎!且西伯,伯也,拘于羑里;李斯,相也,具于五刑;淮阴,王也,受械于陈;彭越、张敖,南面称孤,系狱抵罪;绛侯诛诸吕,权倾五伯,囚于请室;魏其,大将也,衣赭衣,关三木;季布为朱家钳奴;灌夫受辱于居室。此人皆身至王侯将相,声闻邻国,及罪至罔加,不能引决自裁,在尘埃之中。古今一体,安在其不辱也?由此言之,勇怯,势也;强弱,形也。审矣,何足怪乎?夫人不能早自裁绳墨之外,以稍陵迟,至于鞭箠之间,乃欲引节,斯不亦远乎!古人所以重施刑于大夫者,殆为此也。夫人情莫不贪生恶死,念父母,顾妻子,至激于义理者不然,乃有所不得已也。今仆不幸,早失父母,无兄弟之亲,独身孤立,少卿视仆于妻子何如哉?且勇者不必死节,怯夫慕义,何处不勉焉!仆虽怯懦,欲苟活,亦颇识去就之分矣,何至自沉溺缧绁之辱哉!且夫臧获婢妾,犹能引决,况仆之不得已乎?所以隐忍苟活,幽于粪土之中而不辞者,恨私心有所不尽,鄙陋没世,而文采不表于后也。古者富贵而名摩灭,不可胜记,唯倜傥非常之人称焉。盖文王拘而演《周易》;仲尼厄而作《春秋》;屈原放逐,乃赋《离骚》;左丘失明,厥有《国语》;孙子膑脚,《兵法》修列;不韦迁蜀,世传《吕览》;韩非囚秦,《说难》《孤愤》;《诗》三百篇,大底圣贤发愤之所为作也。此人皆意有所郁结,不得通其道,故述往事、思来者。乃如左丘无目,孙子断足,终不可用,退而论书策,以舒其愤,思垂空文以自见。仆窃不逊,近自托于无能之辞,网罗天下放失旧闻,略考其行事,综其终始,稽其成败兴坏之纪,上计轩辕,下至于兹,为十表,本纪十二,书八章,世家三十,列传七十,凡百三十篇。亦欲以究天人之际,通古今之变,成一家之言。草创未就,会遭此祸,惜其不成,是以就极刑而无愠色。仆诚以着此书,藏之名山,传之其人,通邑大都,则仆偿前辱之责,虽万被戮,岂有悔哉!然此可为智者道,难为俗人言也!且负下未易居,下流多谤议。仆以口语遇遭此祸,重为乡党所笑,以污辱先人,亦何面目复上父母之丘墓乎?虽累百世,垢弥甚耳!是以肠一日而九回,居则忽忽若有所亡,出则不知其所往。每念斯耻,汗未尝不发背沾衣也!身直为闺阁之臣,宁得自引深藏于岩穴邪?故且从俗浮沉,与时俯仰,以通其狂惑。今少卿乃教以推贤进士,无乃与仆私心剌谬乎?今虽欲自雕琢,曼辞以自饰,无益,于俗不信,适足取辱耳。要之,死日然后是非乃定。书不能悉意,故略陈固陋。谨再拜。
欧阳公作《蝶恋花》,有“深深深几许”之句,予酷爱之。用其语作“庭院深深”数阕,其声即旧《临江仙》也。庭院深深深几许?云窗雾阁常扃。柳梢梅萼渐分明。春归秣陵树,人老建康城。感月吟风多少事,如今老去无成。谁怜憔悴更凋零。试灯无意思,踏雪没心情。(试灯无意思,踏雪没心情 一作:灯花空结蕊,离别共伤情)
冬青花,花时一日肠九折。隔江风雨晴影空,五月深山护微雪。石根云气龙所藏,寻常蝼蚁不敢穴。移来此种非人间,曾识万年觞底月。蜀魂飞绕百鸟臣,夜半一声山竹裂。
未展六奇术,先亏一篑功。防身岂乏智,殉命有馀忠。"
花近高楼伤客心,万方多难此登临。锦江春色来天地,玉垒浮云变古今。北极朝廷终不改,西山寇盗莫相侵。可怜后主还祠庙,日暮聊为《梁甫吟》。(梁甫 一作:梁父)
问余何意栖碧山,笑而不答心自闲。桃花流水窅然去,别有天地非人间。